در مهد کودک گل‌های زندگی، پروژه “ببین و بخوان” کلید خورد
روز چهارشنبه مراسم افتتاحییه‌ی کتابخانه‌ی مهدکودک گل‌های زندگی برگزارشد و طی آن از پروژه‌ی جدیدی در حوزه‌ی کتاب کودکان رونمایی به عمل آمد. در این جلسه که با حضور فرماندار سقز، معاون برنامه‌ریزی فرمانداری و رئیس بهزستی برگزار شد، جمعی از فعالین حوزه‌های فرهنگی به ویژه حوزه‌ی کودکان هم حضور داشتند.
به گزارش واکاوی این پروژه که “ببین و بخوان” نامگذاری شده، درصدد است تا با قرار دادن کتاب بر سر راه کودکان، فقدان حضور کتاب در زندگی متاثر از بحران‌های کنونی را تا حد ممکن جبران کند. به همین منظور و برای تبیین بیشتر موضوع، این جلسه در محل مهد کودک گل‌های زندگی، که اولین گام در راستای احقاق این هدف در این مکان برداشته شده، برگزار شد. از اهداف این پروژه –که به زعم طراحان آن، در تقابل با معضل خالی شدن زندگی کودکان، به واسطه عواملی چون تکنولوژی‌های جدید، بحران های فرهنگی، سیاسی، اقتصادی از کتاب و کتابخوانی است- علاوه برتاکید بر دقت به محتوا، تقویت حضور بصری کتاب عنوان شده است. به این معنی که فرصتی فراهم شود، تا با در معرض دید قرار دادن کتاب خوب کودک، حتی در صورتی که فرصت یا میل به مطالعه هم وجود نداشته باشد، کودکان به عنوان جامعه‌ی هدف این پروژه، کتاب را به عنوان بخشی از زندگی خود بپذیرند و با آن بیگانه نباشند.
پروژه “ببین و بخوان” در قدم اول خود با راه‌اندازی کتابخانه‌ای، مطابقت داده شده با الگوهای به روز کتاب خوب کودک، مخصوص گروه سنی پیش از دبستان کار خود را آغاز کرد و بر اساس گزارشی که درباره روند شروع به کار آن ارائه شد، با استقبال اولیا مواجه شده و توانست اغلب هزینه‌های مربوط به نوسازی کتابخانه و خرید کتاب را از محل کمک‌های اولیا و پرداخت حق عضویت تامین کند. در ضمن مهدکودک گل‌های زندگی، خود پیش از این دارای کتابخانه‌ای بود که با افزودن عنوان‌های جدید و پالایش کتاب‌های قدیمی، اکنون نزدیک به ۵۰۰ جلد کتاب دارد و می‌توان گفت از غنی‌ترین کتابخانه‌های ویژه‌ی گروه سنی الف به شمار می‌آید. کتابخانه مهدکودک گل‌های زندگی در اولین روزهای شروع به کار ۴۰ عضو ثبت نام کرده است و احتمالا تا روزهای آینده تعداد آن چند برابر خواهد شد.
همچنین این جلسه فرصتی فراهم آورد، تا مجموعه‌ای از تحلیل‌ها و مطالبات مربوط به کودکان زیر ۶ سال؛ توسط “فریبا حریقی” مدیر و مؤسس مهد کودک گل‌های زندگی و “مریم سلطانی‌راد” که پیشنهاد دهنده و متولی اجرای این پروژه است، مطرح شود.
حریقی که به عنوان یکی از باسابقه‌ترین مدیران در حیطه‌ی اداره مهدکودک در منطقه مطرح است، از حضور مسئولان در این جلسه استفاده کرده و به بیان بخشی از مطالبات خود و همکاران در مجموعه مهدکودک‌های سطح شهر پرداخت. وی گفت: “به دلیل رواج تک فرزندی، شاغل بودن زوجین، تغییر رویکردهای تربیتی و … سن ورود کودکان به اجتماع کاهش پیدا کرده و دیگر مدرسه دروازه ارتباط بچه‌ها با جامعه نیست و اغلب آنها از پیش دبستانی و مهدکودک وارد این فضا می‌شوند”. حریقی این امر را اگرچه پدیده مبارکی دانست که در رشد و تربیت کودک موثر خواهد بود اما ملاحظاتی را نیز مطرح کرد: “اول اینکه مهدکودک‌ها توسط بخش خصوصی اداره می‌شوند که طبعا موضوع پرداخت شهریه پیش می‌آید و امکان دارد برخی از خانواده‌ها به این دلیل نتوانند فرزندان خود را به مهدها بفرستند”. وی افزود: “محروم شدن بعضی از کودکان از این خدمات اتفاق ناخوش آیندی است”.
نگرانی دیگری که مدیر مهدکودک گل‌های زندگی طرح کرد به تخصص و کارآزمودگی افراد شاغل در این حوزه می‌پرداخت: “چون پرورش در این مقطع بر آموزش اولویت دارد لذا امور بسیار سلیقه‌ای می‌شود و کیفیت کار بسیار به تخصص، مهارت و تجربه افراد ارتباط پیدا می‌کند. وی همچنین خواستار وضع مقررات و سرفصل‌های یکسان و همچنین نظارت صحیح به دور از برخورد های سلیقه‌ای شد.
از جمله دیگر مواردی که در سخنان حریقی به آن اشاره شد، این بود که، هنوز مهدهای کودک در سطح شهر دارای صنف نیستد. وی در اینباره گفت: “نیازمند ایجاد صنف مربوط به خودمان هستیم که در قالب آن هم مطالبات و حقوق خود را پیگیری کنیم هم بستری برای رقابت سالم ایجاد شود” و از مسئولان حاضر در جلسه خواست زمینه این کار را فراهم کنند.
فریبا حریقی در ادامه سخنان خود فهرستی از سایر مطالبات خود ارائه کرد که برخی از آنها عبارت بودند از: “استفاده از ابزار تشویق در کنار اخطار و تذکر از سوی نهادهای ناظر- ضرورت درجه‌بندی مهدهای کودک‌ها جهت ایجاد انگیزه و ارتقاء سطح کیفیت کار- ایجاد یک صندوق قرض‌الحسنه با حضور تمامی مهد کودک‌های سطح شهر – برگزاری جلسات هم اندیشی و بیان مشکلات با حضور مدیران مهدهای کودک و مسئولان- …” و اضافه کرد، اجرایی شدن این پیشنهادات منافع تمام مهدکودک های سطح شهر را تامین خواهد کرد.
وی در پایان با اشاره به نزدیک به سی سال حضور خود در این عرصه، آمادگی خود را جهت انتقال تجربه به علاقمندان ورود به این حوزه اعلام کرد و سخنان خود را با این شعار که: “آینده را باید ساخت، در راستای آن امروز می خوانم تا بیشتر بدانم” پایان داد.
“مریم سلطانی‌راد” که نامی آشنا برای فعالین عرصه‌های اجتماعی – سیاسی است دیگر سخنران این مراسم بود. وی پیشنهاد دهنده و متولی پروژه “ببین و بخوان” است و سخنان خود را با این جمله شروع کرد که اکنون نه به عنوان کسی که پیش از این می‌شناختید بلکه به عنوان یک مادر دغدغه‌مند و مطالبه‌گر صحبت می‌کند.
وی گفت: ایده‌ی پروژه ببین و بخوان از یک سال پیش طرح‌ریزی شده و به شبهایی بر می گردد که برای فرزندم کتاب می‌خواندم و بعد از مدتی از ارتباطی که او با کتاب‌ها برقرار می‌کرد و از دیدن بازخوردهای کوچک و بزرگ مفاهیم درون کتاب‌ها در رفتارش، شگفت زده می‌شدم و احساس شادی می‌کردم. همین امر تبدیل به آرزویی شد که ای کاش دیگر والدین و فرزندان این شهر هم حسی مشابه را تجربه کنند”.
سلطانی راد در خصوص لزوم توجه ویژه به ارتباط کودک و کتاب گفت: “در روزهایی که شیوه‌ی زندگی مدرن، محاصره‌ی خانواده‌ها در سیل خبرهای بد و حضور پر رنگ گجتها و ابزارهای الکترونیک، رنگ و شادی را از زندگی کودکان گرفته، حضور زندگی رنگی، کودکانه و سرشار از شادی که امروزه تنها در کتاب‌ها در جریان است است برای کودکان از هر زمان ضرورری‌تر است.”
وی افزود: “رخوت و کرختی جامعه و همچنین گسترش احساس ناامنی اقتصادی، متاثر از بحران‌های مختلف سیاسی، اقتصادی حاکم بر فضای کشور، در عرصه‌ی تقاضا، افزودن کالای فرهنگی و به طبع کتاب را به سبد خانوار، در خانواده‌های متوسط غیرممکن و در خانواده‌های مرفه غیرضروری کرده است. از طرفی باید جهش چند برابری قیمت کتاب کودک را در عرصه‌ی عرضه‌ی کتاب، به این سیاهه اضافه کرد که همچون تیری بر جسم بی جان و بی نفس کتاب خوانی فرود آمده است”.
وی ادامه داد:” در این وضعیت سخت‌تر از همیشه، کودکان چگونه قرار است، مفاهیم انسانی و متعالی همچون صلح، نوع دوستی، حقوق بشر، وطن پرستی، امید، احترام به باورهای دیگران، آزادی و… را یاد بگیرند. آیا خانواده‌هایی که در طی این بحران‌ها امید و باور به آرمان‌های بشری از همیشه در قلبشان کمرنگ‌تر شده، حوصله و التزام قلبی کافی برای یاد دادن این مفاهیم به کودکانشان را دارند؟ آیا ابزار دیگری جز کتاب برای انتقال این مفاهیم جهان شمول برای تربیت انساهای کامل و آماده‌تری برای ورود به عرصه‌ی اجتماع همگام با آموزش‌های خانواده وجود دارد؟
سلطانی راد با اشاره به فیلم روبان سفید اثر “هانکه” – فیلم ساز شهیر آلمانی- گفت: در این فیلم سیاه و سفید، برشی از تاریخ کشور آلمان به نمایش در آمده، که در آن بستری که آبستن تولد تفکر نازیسیم در آلمان پیش از وقوع جنگ است را شاهد هستیم، جامعه‌ای خالی از مهربانی و همدلی و مملو از خشونت و بی تفاوتی. بستری که شاید با دیدن آن دریابیم که چگونه کشوری با این تمدن غنی پذیرای تفکر نازی شد و چنان فجایعی را رقم زد. شرایطی که شاید بی شباهت به آینده‌ی جامعه‌ی ما نباشد در صورتی که، موقعیت تاریخی خود را درک نکنیم و همه چیز را به اهداف کوتاه مدت مبتنی بر اقتصاد و سیاست گره زده و متعاقبا روی کار آمدن نسلی را رقم بزنیم با قلبی تهی از مفاهیم والای انسانی.
وی در توضیح این پروژه گفت: “ببین و بخوان” کتابخانه‌ی کوچکی است که بر سر راه بچه‌ها قرار می‌گیرد. در قدم اول در مکان‌هایی مانند مهد کودک که محل تردد بچه‌هاست و در قدم بعدی در مکان‌هایی که انتظارش را ندارند و علی رغم میل باطنی، به واسطه‌ی والدین ملزم به گذران وقت در آن هستند. این مکان ممکن است جایی باشد مثل بانک‌ها، کافی‌شاپ‌ها، آرایشگاه‌ها… و هر مکانی که کودکان در آن توقف می‌کنند.
مریم سلطانی‌راد از مسئولان حاضر در جلسه خواست که در صورت امکان متناسب با حوزه‌ی اختیارات خود با این پروژه همکاری کنند و در همین راستا پیشنهاداتی را به این صورت مطرح کرد، که برای مثال اگر اداره‌ای مانند بهزیستی برای مهدکودک‌های دارای کتابخانه امتیاز ویژه‌ای قائل باشد یا نهاد فرمانداری امکان کتابخوانی و فرستادن کتاب برای روستاهای فاقد دسترسی به کتابخوانه را فراهم کند و یا انتشاراتی‌های سطح شهر شرایط ویژه‌تری برای فعالان کتاب کودک در نظر بگیرند و… می‌شود در احقاق این مهم گام‌های بلندتری نسبت به قبل برداشت.
وی از اجرای فاز دوم این پروژه در چند شعبه بانک های سطح شهر خبر داد و همراهی مهدکودک گل‌های زندگی را ستود. وی گفت: همراهی عالی مجموعه‌ی گل‌های زندگی اجرای این پروژه را ممکن کرد و این پروژه تا هر کجا ادامه پیدا کند با نام خانم حریقی و این مهدکودک گره خواهد خورد”.
کامیل کریمیان -فرماندار سقز- نیز طی سخنان کوتاهی قول مساعد همکاری داد و اعلام کرد هر تعداد کتابی که مورد نیاز این پروژه باشد را تهیه خواهد کرد که این وعده، بسیار مورد استقبال قرار گرفت.
مفیده مظهر، فاطمه حجازی، دردانه ثمری، پرشنگ امانی، سروه ارسلانی از جمله فعالین عرصه کتاب و نشر کودکان بودند که در این جلسه حضور داشتند و سخنرانان از حضور آنها تشکر کردند.
اعضای انجمن فرهنگی هیوای زانست با اهدای کتاب‌هایی به کتابخانه مهدکودک گل‌های زندگی در این جلسه حضور داشتند.
واکاوی- اخبار سقز
