کارِ دشوارِ کشف حقیقت

فضا و شبکه‌های مجازی به دلایل مختلفی که ذکر آ‌ن‌ها در این نوشتار مقدور نیست می‌توانند محل ترکتازی فریب‌کاران، معتقدان به ایدئولوژی‌های مختلف، وابستگان به مراکز قدرت و افرادی از این دست باشد. این افراد و گروهها به علت آن که وابسته هستند هیچکدام نمی‌توانند در جهت تقریر حقیقت و تقلیل رنج و محنت مردم گام بردارند و در خدمت جامعه باشند.

عده‌ای تابع عقده‌های درونی و ناتوانی‌های شخصی هستند و به دیگران پرخاش می‌کنند، برخی دیگر با وابسته شدن به ایدئولوژی‌های مختلف، به ترویج خشونت و تعصب و تحمیل ایده‌های معیوب خود به دیگران برمی‌آیند و وابستگان به قدرت، برای دستیابی به منافع شخصی مانع از آن می‌شوند دیگران آزادانه نظرات خود را اظهار نمایند. ویژگی اصلی این گروه‌ها این است که هیچکدام «عزم سر بالا» ندارند و استراتژی اساسی آن‌ها برای ماندن و تداوم خویش این است که سطح مباحث و مناقشات فکری را تنزل دهند و دیگران را وادار کنند در زمینی بازی کنند که قواعد و موضوع‌اش را از پیش تعیین کرده باشند. توصیه این فعالان عرصه شبکه‌های مجازی این است:

ئەو دەمەی بابی بەهەشتیی من مرد
دوور له تۆ، دەرد و بەڵای ئێوەی برد
پێی گوتم ڕۆڵه هەوای ڕاز و نزار
هەیەتی دەرد و نەخۆشی به هەزار
دێق و زەردوویی و ئاهۆ و وەرهه م
به گژەی بای به قوەت دێن بەرهه م
گۆشتی کەو چەنده که تام داره به ناو
هەنگ و هاڵاوێ دەهەنوێته هەناو
پەین و پاڵێ که له پاڵی دێ یه
مەنزڵی نۆکەری خۆتی لێ یه
کەره تۆپیو و کەلاکی گوێلک
هەڵمی دڵ روون کەرەوەی سەر گوێلک
پێکەوه چینه بکەین لەو پەینه
بۆی سەنێر مەڵهەمی بیر و زەینه

در چنین فضایی رسانه و کسانی که برای کشف حقیقت و تقلیل رنج مردم تلاش می‌کنند کار دشواری در پیش دارند. در میان عده‌ی کثیری که شعارزدگی، نبود مطالعه، چشم‌انداز حقیرانه، فقر اندیشه و تفکر را مزیت نسبی خود می‌دانند و در بهترین حالت دچار روزمره‌گی شده‌اند، ابراز و اظهار ایده‌ها و سخنان سنجیده‌ی کسانی که برای پرده برداشتن از حقیقت و کاهش هزینه‌های جامعه تلاش می‌کنند، کار دشوار و گاه طاقت‌فرسایی است.

اما هر چه باشد جامعه ما امروزه بیش از هر زمان دیگری نیاز به فضایی عمومی و مدنی دارد تا صاحبان اندیشه و دلسوزان جامعه بتوانند نتایج واکاوی‌ها و تأملات خویش را منتشر و در معرض گفت‌وگو و نقد قرار دهند. یک رسانه آنگاه موفق و نامش در تاریخ مانا خواهد بود که این رویکرد را در پیش گیرد و آن را مبنای ارزیابی کارنامه‌ی خود قرار دهد. ممکن است در این راه دشواری‌هایی وجود داشته باشد اما؛

هەوری ئاسمان بێ خەڵاتم باشه
با لەشم خاشه بکێشن باشه
گوتی وا ژینی درێژ پێشکەشی خۆت
گۆشتی مردارەوه بوو هەر بەشی خۆت
ژینی کورت و به هەڵۆیی مردن
نەک پەنا بۆ قەلی ڕوو ڕەش بردن
لای هەڵۆی بەرزه فڕی بەرزه مژی
چۆن بژی شەرته نەوەک چەنده بژی
(سوارە)

اکنون که خوشبختانه تولد «واکاوی» را جشن می‌گیریم بهترین تذکر و یادآوری آن است که ما بیش از آن که به آگاهی‌های کاذب ایدئولوژی‌های مختلف و قدرت‌های برخاسته از آن نیاز داشته باشیم به فضایی نیاز داریم که روشنفکران بتوانند در آن‌جا قلمفرسایی کنند و بدین‌وسیله سطح آگاهی جامعه را بالا ببرند تا هزینه فعالیت سیاسی به طور خاص و زندگی اجتماعی به طور عام در آن کاهش یابد.

این رسانه باید بتواند تنوع موجود در جامعه را به نمایش بگذارد، به طور منصفانه امکان به اشتراک گذاشتن تجربیات و تحلیل‌ها را فراهم آورد و سکوت گورستانی و خوفناک را به چالش بکشد. نیک می‌دانیم در جامعه‌ای که همه مانند هم، فکر می‌کنند، در حقیقت کسی فکر نمی‌کند و بحران تفکر مهم‌ترین مسئله‌ای است که با آن دست به گریبان هستند. در این مسیر ممکن است نتوان مخاطب «فراوان» جذب کرد اما از آن مهم‌تر مخاطب «فعال» به تعامل با واکاوی خواهد پرداخت و حضور فعال مخاطب موجب می‌شود سطح مباحثات و منازعات فکری به جای گسترش دشمنی و تعصب کور، منجر به تولید فکر، بهبود و اصلاح امور شود.