عبدالله کاردانی مدیرعامل خانه صنعت، معدن و تجارت استان کردستان در روز جهانی غذا:در ایران وضعیت امنیت غذایی خوب است

عبدالله کاردانی در همایشی که به همت دانشگاه علوم پزشکی استان کردستان در بزرگداشت روز جهانی غذا برگزار شد؛ یکی از سخنرانان اصلی این همایش بود.

متن سخرانی وی به شرح ذیل است :

سازمان خواروبار و کشاورزی ملل متحد یا فائو در سال ۱۹۴۵ توسط ۴۴ کشور  عضو سازمان ملل متحد تأسیس شد و در ۱۶ اکتبر سال ۱۹۸۱ اولین روز جهانی غذا در بیش از ۱۵۰ کشور دنیا جشن گرفته شد.

هدف آن بالا بردن سطح زندگی و بهبود تغذیه ی مردم جهان، توزیع مناسب غذایی در مناطق مختلف جهان و ایجاد امنیت غذایی است. و مقر آن شهر رم پایتخت ایتالیاست که به اتحادیه اروپا و بیش از ۱۸۰ کشور خدمات ارائه می دهد.

امنیت غذایی یعنی دسترسی همه افراد یک جامعه، در تمام ادوار عمر به غذای کافی و سالم برای داشتن زندگی سالم و فعال، عامل مهم در تأمین امنیت غذایی یکی درآمد خانوار و دیگری ذائقه و دانش تغذیه ای خانواده هاست. برای تأمین امنیت غذایی در هر کشور و هر نظام اجتماعی سازمانی به نام سازمان متولی امنیت غذایی، بر تولید یا واردات مواد و محصولات غذایی، آموزش، تبلیغ، و آگاهی دادن به جامعه و سیاست گذاری های کلان اقتصادی با هماهنگی دیگر نهادها ایفای نقش می نماید سازمان مسئول امنیت غذائی باید از نوع مواد غذائی، میزان و قیمت آنها همیشه مطلع باشد، و بررسی کند که همه ی مردم از نظر فیزیکی به این غذا دسترسی داشته باشند.

رهائی از گرسنگی حق انسانی مردم است. گرسنگی حرمت انسان را خدشه دار می سازد و مانعی در راه پیشرفت اجتماعی اقتصادی، سیاسی و فرهنگی جامعه است پس امنیت غذایی از اهم نیازهای جامعه است. و برای نیل به آن باید الگوی مصرف و دیگر عوامل مرتبط مدنظر قرار گیرد.

در ایران بیش از ۳۰% از محصولات کشاورزی در مراحل گوناگون ضایع می شوند و این مقدار می تواند غذای میلیونها نفر از جمعیت کشور باشد.

ضایعات نان، اتلاف زیاد منابع آبی به دلیل استفاده نادرست از آبیاری، عدم توجه به نگهداری مناسب از محصولات زراعی و باغی از عوامل عمده نگرانی ها هستند. گذر از بحران غذا و نیل به توسعه منابع طبیعی و انسانی، با تکیه به کشاورزی به عنوان موتور توسعه پایدار امکان پذیر است. دولت ها با برنامه ریزی اقتصادی اجتماعی فرهنگی درصددند تا مسائل انسانی چون جوانی جمعیت، افزایش سطح مشارکت های اجتماعی، توجه به امر اشتغال، فراهم آوردن رشد اقتصادی مورد نیاز برای کاهش نرخ بیکاری را به شیوه ای منطقی هدایت نمایند، و نیز توسعه منابع انسانی، فناوری، و بهره مندی از منابع و امکانات کشور در جهت رشد و پیشرفت هرچه سریع تر جوامع خود بکار گیرند. اصلاح الگوی مصرف و تقویت فرآیند بازیابی و رسیدگی بیشتر به امور بسته بندی و توزیع مناسب محصولات غذایی جهت جلوگیری از اتلاف آنها مانند نان و سایر اقلام خوراکی از مهمترین وظایف مسئولین و مردم در هر نظام اجتماعی است.

نقش سازمان فائو در کمک به کشورها از جمله ایران را نباید نادیده گرفت. این سازمان از سال ۱۹۹۴ با  بنگاههای مالی دولتی و خصوصی به کشورهای عضو یاری رسانده است. در ایران بعد از انقلاب با اجرای ده ها پروژه در زمینه های گوناگون چون تولید، بهداشت، تغذیه، سلامت و کیفیت غذا، آبیاری و ذخایر آبی با هدف بالا بردن سطح تغذیه و بهبود زندگی جمعیت روستائی و ارتقاء تولیدات کشاورزی در دستیابی به امنیت غذائی چه مستقیم و چه غیر مستقیم همکاری داشته است. فائو اعلام کرده است برای تأمین غذای جمعیت ۹ میلیاردی جهان در سال ۲۰۵۰ باید دو برابر میزان کنونی تولید کرد. برای رسیدن به این هدف باید به موانعی چون محدودیت زمین های کشاورزی، کمبود آب، قیمت بالای انرژی، سرمایه گذاری در زمینه تحقیقات کشاورزی و افزایش ضایعات غذائی را در نظر داشت که باید با منابع کمتر غذای بیشتری برای مردم سراسر جهان تولید نمود. پس رشد پایدار در بخش کشاورزی عاملی حیاتی برای تغذیه جهان در دهه های آتی است.

از جمله چالش های عمده غذائی در جهان

۱- گرسنگی، در جهان روبه افزایش است. براساس تحقیق فائو امروزه قریب به یک میلیارد نفر در جهان با هزینه ای کمتر از یک دلار در روز زندگی می کنند. که فقر و تنگدستی خروج آنها را از این وضعیت غیر ممکن ساخته است.

۲- عدم رعایت تعادل در رژیم غذایی افراد عامل مرگ و میر است. زیرا در تغذیه صحیح باید دو اصل تعادل و تنوع رعایت شود. عدم رعایت تعادل بیماری هائی چون بیماری، قلبی، دیابت وچاقی که خود ما در اکثر بیماریهاست در پی دارد. که در کشورهای صنعتی به چالش مهمی تبدیل شده و عدم تنوع، کمبودها و دیگر بیماری خاص خود را در بر دارد.

۳- آلودگی محیط زیست و نابودی طبیعت ناشی از گرما و سرما و فرسایش و غیره ….. از دیگر عوامل کاهش منابع غذایی در جهان است.

و اما نقش تولید در رابطه با فرآوری محصولات کشاورزی به طور عام

یکی از عوامل مهمِ وجود ضایعات و افت کیفیت در محصولات کشاورزی عدم توسعه ی فعالیت های صنایع  تبدیلی و فرآوری است. فرآوری می تواند موجبات کاهش حجم و وزن مواد اولیه را فراهم نماید و آنها را به اشکالی که از نظر عملی و اقتصادی قابل حمل و نقل و قابل مبادله تر باشد تبدیل نماید. برای حفظ خواص فیزیکی و کیفیت مواد اولیه ی صنایع تبدیلی و کاهش ضایعات باید دقت و مراقبت های ویژه ای در جریان حمل و نقل، تخلیه و نگهداری به عمل آید و سرعت خاصی به کار گرفته شود که در دیگر صنایع تا این حد مطرح نبوده و ضرورتی ندارد.

از آن جا که صنایع تبدیلی و صنایع بسته بندی در هر مجتمع تولیدی قابل کنترل، قابل اصلاح و قابل هدایت است و در کاهش ضایعات و حفظ خواص فیزیکی و دوام عمر محصولات و رعایت بهداشت عمومی نقش بسیار مهم و موثری دارند لذا همکاری و همفکری و همیاری و تعامل دو طرف هم تولیدکننده و هم دستگاه های نظارتی را می طلبد در چنین شرایطی است که آرامش خاطر جامعه هم فراهم می شود. و سرمایه گذاری در این صنایع، هم قابل توجیه و هم جای اطمینان است.

۶- برای رهائی از مشکل نا امنی غذائی

۱- لازم است شورای عالی سلامت و امنیت غذایی با بهره گیری از دست اندرکاران، خبرگان و متخصصان تغدیه و کشاورزی از طریق یک اتاق فکر و آموزش و فرهنگ سازی تقویت شود.

اهمیت حفظ محیط زیست و طبیعت در زمینه تولید غذا از ویژگی بالائی برخوردار است زیرا فرسایش خاک، آلودگی آب، انتشار گاز های گل خانه ای و از بین بردن تنوع زیست محیطی تهدیدی جدی علیه تولید جهانی می باشد.

۲- کشاورزی باید از جنبه معیشتی به یک پروژه اقتصادی تبدیل شود. چون می توان ادعا کرد که تأمین امنیت غذایی ضامن امنیت سیاسی و اقتصادی می باشد. و برای رسیدن به این هدف باید از تمام ظرفیتها و پتانسیل های موجود بهره گرفت. سوء تغذیه تنها به دلیل کمی درآمد نیست بلکه نبود آگاهی از اصول تغذیه عامل بسیار مهمتری در سوء تغذیه است.

مطالعات نشان داده است کشورهائی که بیشترین سرمایه گذاری در امر کشاورزی داشته اند پایین ترین سطح سوء تغذیه را دارند. از آنجا که جامعه سالم زیربنای توسعه هر کشوری است پس یکی از راههای نیل به این اهداف برخورداری از تغذیه سالم است. در ایران وضعیت امنیت غذایی خوب است. ولی بسیاری از کشورهای جهان این گونه نیست.

کمپین به صفر رساندن گرسنگی حرکتی جهانی و نوآورانه است که برای دست یابی به هدف از میان بردن گرسنگی تلاش می کند. این کمپین توسط دبیر کل سازمان ملل بان کی مون آغاز شد. وی با آغاز این کمپین از همه، از جمله دولت ها، بخش خصوصی، سازمان های غیر دولتی (NGO) ها و عموم مردم خواست تا سهم خود را برای دستیابی به این هدف ادا کنند اساس این موضوع بر پایه اعتماد راسخ به قابل حل بودن معظل گرسنگی استوار است. پس باید گفت روز جهانی غذا پلی است بین گرسنگی و امید.

با عنایت به همه مباحث و واقعیات امر دستگاههای اجرائی دست اندر کار از قبیل:

دانشگاه علوم پزشکی، استاندارد ، جهاد کشاورزی ، حفاظت از محیط زیست ، نهادهای دانش بنیان ، نهادهای مردمی و بخش خصوصی هر یک در راستای وظائف خود در ایجاد ایمنی غذائی جامعه نقش موثر و به سزائی دارند. و با همکاری و هماهنگی سازمان غذا و دارو می توانند ادای وظیفه نمایند.

غذا از ابتدائی ترین نیازهای انسان بلکه تمام موجودات زنده است اشباع غریزه گرسنگی از بدو آفرینش آدم را همراهی می کند.

اما ایمنی غذایی یعنی اطمینان از این که غذائی که مردم جامعه استفاده می کنند به طور کامل، سالم و فاقد هرگونه آلودگی باشد. و بهداشت مواد غذایی مسأله شایان توجهی در علم تغذیه به شمار می آید.

از مهمترین اقدامات بهداشتی هر جامعه که بخش عمده آن سلامت و ایمن سازی از بیماری هاست دست یابی به موفقیت هائی در بهداشت تغذیه است.

بنده در اینجا لازم است از زحمات و تلاش های صادقانه و دلسوزانه و انسانی دانشگاه محترم علوم پزشکی کردستان به ویژه معاونت محترم غذا و دارو و اداره محترم نظارت بر مواد غذایی و دارویی و بهداشتی تشکر و سپاسگزاری  نمایم. معاونت محترم غذا و دارو  همایشی با واحدهای تحت پوشش برگزار کرد که در محیطی دوستانه و به دور از تحکم اداری هم راهنمائی و ارشاد انجام پذیرفت، هم تعامل ایجاد گردید و هم عواطف دلسوزانه در فراهم نمودن نزدیکی دیدگاهها کار ساز بود. و مجموعه عوامل منجر به همکاری بیشتر دو طرف در رسیدن به اهداف عالی گردید. خانه صنعت، معدن و تجارت کردستان از این گونه گردهمایی ها که در راستای منافع جامعه منجر به بیان نظرات و پیشنهادات بر مبنای دلسوزی و سلامت کاری انجام می پذیرد استقبال می کند و با تمام وجود برای رسیدن به اهداف مورد بحث و مدنظر با دل و جان در خدمت بوده، هست و خواهد بود و خواهیم بود و به آن ارج می گذارد. مکرراً  سپاسگزارتان هستم.

به امید دنیایی بدون ترس یا نیاز هدفی که همچنان مانند از منه دور در دنیای امروز مصداق دارد.