پاکبان یا آتش‌نشان
کامل سوسنی
آتش‌نشانی یکی از سازمان های خدمات رسان در عرصه عمومی میباشد که کسی نمیتواند منکر نیاز جامعه به خدمات این سازمان و کارکنان آن باشد. در کشور ایران مانند بسیاری از کشورهای دیگر وظایفی دیگری غیر از مبارزه با آتش‌سوزی برای این ارگان در نظر گرفته شده است
چند سال پیش شهرداری صاحب با تحویل گرفتن یک ماشین آب‌پاش از سازمان همیاری‌ها سعی در بر پا کردن ایستگاه آتش‌نشانی برای پرکردن این خلاء در شهرداری نمود. حال، سوال اینجاست؛ آیا واقعا وجود یک ماشین آب‌پاش بدون وجود دیگر امکانات و تجهیزات مورد نیاز و نیروی انسانی آموزش دیده ، برای بر عهده گرفتن وظایف خطیر آتش‌نشانی کفایت میکند؟ جالب‌تر اینکه گویا به دلیل برعهده گرفتن این مسئولیت خطیر به عنوان یک ایستگاه از طرف شهرداری صاحب محدوده عملیاتی نیز برای آن تعریف کرده اند. محدوده ای که به دلیل پراکندگی جمعیت در روستاها، چندین کیلومتر دورتر از شهر صاحب از جمله روستاهای بخش زیویه و امام را در برمی‌گیرد و در قلمرو مذکور، آتش نشانی سقز دیگر مسئولیتی بر عهده نمیگیرد. چه بسا در این چند سال شهرداری صاحب توانسته است خدمات شایانی را در این حوزه با وجود همه کاستی ها انجام دهد. ولی بارها پیش آمده که خساراتی بر شهروندان صاحب و روستاهای اطراف به دلیل نبود امکانات و نداشتن سرعت عمل تحمیل شده است. واقعا چه کسی مسئول جبران خسارات احتمالی به شهروندان که بیشتر ناشی از قصور شهرداری است میباشد؟ قصوری که گذرا به برخی از آنها اشاره میشود.
۱- آتش نشانی صاحب فاقد نیروی انسانی کافی و آموزش دیده در زمینه تخصصی خود میباشد، هیچ نیرویی که رسته سازمانی آن آتش نشان باشد ندارد و عملا سازمانی هم برای آن وجود ندارد و در صورت بروز اتفاق از نیروهای بخش تنظیف اعم از راننده و پاکبان استفاده میشود. واقعا فرستادن نیروهای غیر آموزش ندیده به جنگ آتش کار درستی است؟ چه کسی مسئولیت جان پاکبانی را که به جنگ آتش فرستاده شده است بر عهده میگیرد. اگر در حین انجام وظیفه نیروهای پاکبان به عنوان آتش نشان، خسارتی جانی یا مالی ناشی از نداشتن مهارت در این حوزه به این نیروها و یا شهروندان وارد شود، واقعا چه کسی پاسخگو میباشد؟
۲- در طول شبانه روز هیچکدام از این نیروهای آموزش ندیده هم به صورت شیفتی در آتش نشانی حضور ندارد تا در صورت بروز مشکل در اسرع وقت در محل حادثه حاضر شوند و چه بسا آتش سوزی هایی که گزارش شده و شهرداری مجبور شده که یک راننده و یک پاکبان را در چندین کیلومتر دورتر و در حین انجام وظایفی دیگر فرا بخواند تا به جنگ آتش بروند. جنگی که سرعت عمل نقشی کلیدی را در آن ایفا مینماید و این در حالی است که مطابق استاندارد جهانی زمان حضور بر سر حادثه سه دقیقه تعریف شده است که این زمان در شهر صاحب گاها به بیشتر از یک ساعت هم رسیده است. واقعا آتشی که به جان و مال شهروندان میافتد منتظر میشود تا این نیروهای زحمت کش به محل خدمت خود فراخوانده شده و به محل ماموریت برسند؟ چه کسی واقعا مسئول از بین رفتن جان و مال مردم در حوادث احتمالی به خاطر این تاخیر ها میباشد.
۳- آتش نشانی شهر صاحب فاقد اتاق مخابرات و پاسخگوی ۱۲۵ جهت گزارش اتفاقات میباشد. و در حین وقوع حادثه فرد تماس گیرنده حتما بایستی شماره یکی از اعضای شورا یا پرسنل شهرداری را جهت گزارش حادثه داشته باشد و چنانچه به دلیل نداشتن شماره این دوستان، با سامانه ۱۲۵ تماس بگیرد آتش نشانی سقز به دلیل وجود ایستگاه شهرداری صاحب شانه از زیر مسئولیت خالی کرده و تماس گیرنده را به آتش نشانی صاحب ارجاع میدهد که این مسئله وقت زیادی را برای مبارزه با حوادث اتلاف میکند.
۴- تجهیزات آتش نشانی شهر صاحب به یک ماشین و چند دست لباس که آن هم ضد حریق نیست محدود شده است و این کمبود محدودیت هایی را در خدمت رسانی ایجاد کرده است.
۵- به دلیل نداشتن نیرو و تخصص، عمده وظایف محوله کنار گذاشته شده است و بیشتر فعالیت خود را به اطفای حریق آن هم به گونه ای که توصیف شد محدود کرده اند.
واقعا با کاستی هایی که نامبرده شد قبول مسئولیت در حیطه آتش نشانی توسط شهرداری صاحب کار مقبولی است؟ اینجانب شخصا چندین بار این خطرات و کاستی ها را به شهردار و اعضای شورا چه در این دوره و چه در ادوار گذشته گوشزد کرده ام ولی این دوستان نبود بودجه برای جذب نیرو و امکانات برای این حوزه و حتما مخالفت استانداری برای گرفتن نیرو را به عنوان دلیل ذکر کرده اند.
هرچند شخصا از نزدیک شاهد صحت گفته دوستان در زمینه مشکلات مالی شهرداری و محدودیت جهت جذب نیرو و امکانات برای بخش آتش‌نشانی بوده ام. ولی این واقعیت چیزی از مسئولیت شهرداری در مقابل خسارات احتمالی جانی و مالی شهروندان نمی‌کاهد و بایستی هرچه سریعتر راه چاره ای برای این مشکل جسته و یا اینکه رسما این خدمات ناقص را قطع نمایند تا در مقابل دیگران مسئول نباشند چرا که خیلی وقت‌ها اعزام نیروهای آتش نشانی از سقز راحت‌تر، سریعتر و به صرفه‌تر از اعزام آن از صاحب میباشد. پس غیر از شهرداری از دیگر مسئولین نیز اعم از نماینده محترم شهرستان های سقز و بانه و فرمانداری و استانداری انتطار می‌رود که شورا و شهرداری صاحب را در حل این مشکل یاری رسانند.
راه حل های پیشنهادی:
۱- رایزنی توسط مسئولین اعم از شهرداری و فرمانداری یا نماینده مجلس جهت جذب اعتبار برای استخدام چند نفر نیرو جهت آتش‌نشانی و آموزش آنها.
۲- ترتیبی اتخاذ شود تا چند نفر از نیروهای مازاد شهرداری به صورت موقت در آتش نشانی صاحب بکارگرفته شده و برای این مهم آموزش داده شوند. چون بارها شهرداری و شورای سقز به مازاد بودن نیروهای خود اذعان نموده اند.
۳- شهرداری صاحب قسمت آتش‌نشانی خود را غیر فعال نموده و مسئولیت حوزه عملیاتی خود را به آتش‌نشانی سقز بسپارد و برای بلا استفاده نمودن ماشین آتش‌نشانی به عنوان پشتیبان به آتش نشانی سقز کمک نماید.
الیته امیدوارم که مسولین مربوطه هرچه سریعتر راه حل‌های عملیاتی‌تدر و مفیدتری برای حل این مشکل اتخاذ نمایند. چون شرعا و قانونا در مقابل خسارات ناشی از کاستی های نامبرده مسئولند و بعضی از خسارات جبران ناپذیر میباشد.
