آیا پایانی بر این درد و رنج متصور باشیم؟

از آجرپزی که سخن می گوییم یعنی گرما، یعنی اجبار، یعنی زور و در نهایت جایی که بایستی بیش از حد توان کار کرد و مقاومت کرد برای کمترین دستمزد. کردستانی که در طول این سالها رنگی از توسعه و اشتغال به خود ندیده است، در فصل بهار محل جولان افرادی می شود که از جای جای ایران برای یافتن خانواده هایِ مجبور به کار در کوره خانه ها به این دیار می آیند. این امر شاید در سالهای اخیر به واسطه ورود دستگاههای اتوماتیک و نیمه اتوماتیک به آجرپزی ها کم رونق شده، اما هنوز هم هستند خانواده هایی که در اردیبهشت ماه بار و بندیلشان را جمع کرده و راهی یکی از شهرهای استان های همجوار از جمله آذربایجانات شده و تا اوایل مهرماه و اگر دانش آموزی در خانه نباشد تا پایان مهرماه را نیز در همانجا مشغول به کار خواهند شد.

شاید تصور اینکه خانواده ای از ساعت اولیه بامداد (حدود ساعت ۳) از خواب بیدار شده و تا پاسی از شب (حدود ساعت ۸ شب) بدون وقفه و تنها در هنگام صرف وعده های غذایی مشغول به کار شوند سخت باشد، اما این یک واقعیت است که تمام اعضای خانواده و هرآنکس که بتواند خشتی بر روی خشت بگذارد بایستی از خوابِ نوشینِ بامدادِ رحیل بگذرد و همگام با بقیه اعضای خانواده مشغول به کار شود.

شرایط حاکم بر این کارگاهها به گونه ایست که در کنار کار سخت و طاقت فرسا، تغذیه نامناسب و استراحت ناکافی به مددِ هم جسم و روح کارگران را زیرِ آفتاب تموز عذاب داده و اینگونه خشونتی عریان را در تمام شئون زندگی خانواده جاری و ساری می سازد تا کمترین کم کاری را با شدیدترین پاسخ ها جواب دهند و مصداق بارز بیگانگی از خود و از هرآنچه در اطراف فرد است خواهد بود. تحمیل این شرایط بر کودکان برای یافتن تکه ای نان به راستی خارج از حد تصور است. کودکی که نه از هم بازی هایش و نه از اسباب بازی هایش خبری نیست و تنها همدم او آب و خاک گل آلودیست که شرایط بر وی تحمیل کرده است.

تضادهایی از جمله زبان، مذهب، ثروت و … که در این نوع مکان ها هر کدام به مانند باروتی در میان آتش بوده و هر از گاهی شعله ور شده و پیامدهای ناگواری را به دنبال خواهد داشت نیز بماند. بررسی جنبه های مختلف کار در این مکان ها می تواند موضوع چندین پایاننامه و رساله باشد.

بی بهره بودن کردستان از کمترین سرمایه گذاری و اشتغال چنین بر سر مردمانش آورده است. آیا پایانی بر این درد و رنج متصور باشیم؟ در یک دهه اخیر این نوع مهاجرت فصلی کمتر شده اما این وضع با کمی تغییر هنوز هم ادامه دارد از جمله اینکه در مسیر مریوان- سروآباد چند کارگاه آجرپزی تأسیس شده و چندین خانوار کردستانی تابستان کاری خود را در آنها سپری می کنند.

در ادامه عکس های بیشتر مربوط به این کارگاهها را ببینید:

منبع عکس ها: ایرنا_سنندج