روز وکیل؛ روز دفاع از حق

✍عثمان مزیّن| وکیل دادگستری

با همت و تلاش دکتر مصدّق در روز هفتم اسفندماه لایحه استقلال کانون وکلا تصویب و نهاد وکالت مستقل گردیده؛ که این روز در تاریخ وکالت دارای اهمیّت خاص است و بعدها هم روز هفتم اسفند به عنوان روز “وکیل مدافع” نامگذاری شد.

متاسفانه در جامعه ما روشنگری و اطلاع‌رسانی دقیق راجع به جایگاه، کارکرد و اهمیّت وکیل صورت نگرفته و خدماتی که وکیل دادگستری می‌تواند در راستای احقاق حق، توسعه عدالت و نفیِ ظلم و نابرابری انجام دهد ناشناخته مانده است.

واقعیّت امر آن است که روز وکیل مدافع، صرفاً مربوط به وکلای دادگستری و کسانی که امر مهم و خطیر دفاع از مردم را در محاکم و مراجع اداری بعهده خواهند گرفت، نبوده؛ بلکه این روز مربوط به کلّ جامعه است.

وکلای دادگستری که این راه را انتخاب کرده و عنوان وزین اما مملو از مسئولیّت را برای خود انتخاب کرده، به درستی و به طور دقیق از مشکلات و سختی‌های آن اطلاع داشته و تمامی مرارت‌های آن را به جان خریده؛ اما چون باور دارند که حلاوت احقاق حق همه تلخی‌ها و خستگی‌ها را از بین می‌برد نسبت به درستی راهی که انتخاب کرده ایمان راسخ دارند.

وکالت صرفاً یک شغل و وسیله‌ای برای کسب درآمد نیست؛ بلکه از مهمترین حقوق ملّت است و در قانون اساسی هم در فصل سوّم آمده است. همین امر موید اهمیّت آن و قرارداشتن در زمره حقوق اولیه و اساسی بشر در یک جامعه انسانی می‌باشد.

با این اوصاف ذینفعانِ استقلالِ وکیل آحاد جامعه هستند؛ چون وکلا برای شخص خود هیچ نیازی به استقلال ندارند. اما در مواردی که در دفاع از موکل، مورد تهدید و تحدید قرار می‌گیرند؛ استقلال مهمترین و محکم‌ترین پشتوانه وکیل در دفاع از موکل است. زیرا فقدان استقلال وکیل موجب می‌شود که با دستانی لرزان و زبانی الکن وظیفه دفاع را انجام دهند و یا بدلیل بیمِ از دست‌دادن شغل و عنوان وکالت، دفاع را رها کنند؛ که در این صورت تنها موکل از این وضعیّت لرزان نهاد وکالت متضرّر خواهد شد و نمی‌توان کار وکیل را دفاع شایسته تلقّی کرد.

استقلال نهاد وکالت هیچ مزیّتی را برای وکیل ندارد؛ بلکه موجب افزایش مسئولیت و سطح انتظارات جامعه از وی خواهد بود. لذا جامعه‌ای که استقلال و حریّت وکیل را پاس بدارد جامعه‌ای استاندارد و رو به تعالی‌ست.

کسانی استقلال وکیل را بر‌نمی‌تابند که قانون و عدالت را مانع مقاصد و اهداف خود می‌دانند. چون وکیل زبان گویای قانون است روز بروز در صدد تخدیش جایگاه و استقلال این نهاد دیرپا و مانا هستند؛ لذا برای اصلاح نابرابری‌ها و اجرای قانون و عدالت نیازمند حضور و نقش موثر نهاد وکالت در جامعه هستیم.

باید روز “وکیل” را به تمام افرادی که در پی جامعه‌ای حق‌مدار و قانونی هستند شادبادش گفت.