چگونه زلزله ویرانگر می‌شود؟
✍️دکتر خالد توکلی
۱٫ اگر نگاه اسطوره‌ای و رازآلود به جهان وجود داشته باشد، علل بلایا و حوادث طبیعی نیز رازآلود و اسطوره‌ای خواهند بود. در این صورت، برنامه‌ریزی علمی انسان برای کاهش خسارات این بلایا اگر گناه محسوب نشود، عملی بیهوده تلقی خواهد شد.
۲٫ اگر اولویت نظام سیاسی توسعه‌ی داخلی نباشد و به جای آن توسعه‌طلبی منطقه‌ای در اولویت قرار گیرد، بخش عمده‌ای از سرمایه‌ی کشور در جاهایی هزینه خواهد شد که کمترین فایده را برای مردم دارد.
۳٫ در جامعه‌ای که توسعه‌ی متوازن وجود نداشته باشد، توزیع بودجه و امکانات کشور، تبعیض‌آمیز باشد، در اغلب موارد، بر مناطق عقب‌نگه‌داشته‌شده هزینه‌های بیشتری تحمیل می‌شود. در بحران‌های اجتماعی و غیرطبیعی نیز این امر صادق است. تورم معمولاً بر مردم فقیر، تأثیر منفی بیشتری دارد و آنان را فقیرتر می‌کند.
۴٫ اگر در یک جامعه، فرصت‌طلبان و متملقان قدر ببینند و بر صدر بنشینند، در مقابل استعداد افراد و شهروندان نادیده گرفته شود و ایدئولوژی بر تخصص برتری یابد، افرادی به قدرت می‌رسند که توانایی مدیریت بحران را ندارند و در نتیجه جامعه در مقابل بحران‌های مختلف طبیعی و غیرطبیعی آسیب‌پذیر خواهد بود.
۵٫ در یک نظام سیاسی تمامیت‌خواه که پاسخ‌گویی مسئولین رایج نیست، فساد در اشکال مختلف آن رواج می‌یابد، دوراندیشی و برنامه‌ریزی درازمدت جای خود را به فرصت‌طلبی و خودنمایی خواهد داد و بدون نگرانی از بازخواست هر کاری را که بخواهند انجام می‌دهند. در نظام‌های تمامیت‌خواه که مبتنی بر ایدئولوژی‌های آسمانی هستند، معمولاً مسئولین، مردم را به هیچ می‌انگارند و پاسخ‌گویی خود را به دنیایی دیگر حواله می‌دهند.
۶٫ اردوغان زلزله‌ی اخیر را بزرگترین فاجعه از سال ۱۹۳۹ خوانده است. او فرافکنی کرده است، در واقع بزرگترین فاجعه برای ترکیه و حتی منطقه، حداقل در صد سال اخیر، به قدرت رسیدن اردوغان است که به شیوه‌های مختلف، نه تنها رقیبان، بلکه دوستان خود را نیز حذف کرده است تا در رأس قدرت بماند و سرمایه‌های انسانی و مادی را فدای جاه‌طلبی و توهمات ایدئولوژیک و فاشیستی‌اش کرده است.
