گفتگو با رییس اداره محیط زیست سقز + توضیحات

این روزها محیط زیست و اهمیت آن به ترجیع بند مباحث اجتماعی تبدیل شده و هر از گاهی می بینیم که در این راستا و به بهانه های مختلف کمپین های متفاوت اعم از حفاظت از گونه های جانوری و حیوانی، رها سازی آنها، جمع آوری پلاستیک و … شکل می گیرد. تمامی این تلاش ها را باید ارج نهاد اما باید اقرار کرد که به هیچ وجه کافی نبوده چرا که شواهد نشان می دهد مخاطرات زیست محیطی روز به روز افزایش یافته و هر روز بخشی از زیستگاه بشر مورد هجوم و یا در معرض نابودی قرار می گیرد. شهرستان سقز نیز در سالهای اخیر پیشگام فعالیت های غیردولتی با موضوع حفظ محیط زیست بوده است و هر روز خبر تلاش خود جوش جمعی برای حراست از زیست بوم غنی به گوش می رسد، جلوگیری از شکار بی رویه و ترغیب شکارچیان برای دست کشیدن از شکار، رهاسازی گونه های مختلف پرندگان، فعالیت سه انجمن زیست محیطی همگام با ارگان های زیربط مؤید این نکته است. اما این شهرستان به نوبه خود از مشکلاتی رنج می برد. واکاوی برای بررسی بیشتر موضوع به سراغ بهزاد شریفی رئیس اداره ی محیط زیست سقز رفته و جزئیات این امور را جویا شده است، متن کامل این گفتگو را در زیر می خوانید:

واکاوی: درحال حاضر سازمان حفاظت محیط زیست، در دو بخش به نامهای محیط طبیعی و محیط انسانی فعالیت می کند لطفا وظایف این دوبخش را برای مخاطبین تشریح نمایید؟

وظیفه محیط زیست طبیعی چلوگیری از شکار غیرمجاز، پایش زیستگاه، صدور مجوز شکار و صید، گشت و کنترل منطقه، جلوگیری از تخریب مراتع، انجام مطالعات بر روی گونه های جانوری و گیاهی، پایش و گشت و کنترل حوزه های آبی و سدها و در نهایت جلوگیری از انواع آلودگی آب و خاک و هواست.

محیط زیست انسانی نیز شامل صدور مجوز استقرار صنایع، صدور مجوز بهره برداری صنایع، پایش مستمر واحدهای صنعتی و تولیدی، نظارت بر خوداظهاری واحدهای صنعتی و تولیدی، پایش محیط و اندازه گیری و کنترل انواع آلودگی ها، مدیریت پسماند، پایش هوا که ما در شهرستان ایستگاه پایش هوا داریم که آلاینده های هوا را اندازه گیری می کند.

واکاوی: وضعیت زیست محیطی سقز را چگونه ارزیابی می کنید؟ برای مهار آلودگی هایی که محیط زیست سقز را تهدید می کند چه اقداماتی صورت گرفته است؟

بخشی از مشکلات این حوزه ملی و جهانی است که طبیعتا بایستی مطابق با برنامه ریزی ها و اسناد بالادستی نیز با آن برخورد کرد. اما بیشترین دغدغه شهرستان در بحث آلودگی ها جایگاه زباله و تصفیه خانه فاضلاب است، انتقال سایت دفن زباله از بدرآباد به دره پنبه دان تا حدودی نگرانی ها را رفع کرده است، اما یک سری تعهدات وجود دارد که لازم است شهرداری هرچه سریعتر نسبت به آنها اقدام کند تا وضعیت سایت به حد استاندارد برسد. در مورد تصفیه خانه فاضلاب نیز چون در بعضی فصول سال ممکن است بارندگی های بیشتری داشته باشیم که این بارندگی ها بر روی ظرفیت تصفیه خانه تأثیر گذار خواهد بود و به همین دلیل آب و فاضلاب شهرستان به خاطر کمبود ظرفیت قادر به ریختن فاضلاب در تصفیه خانه نبوده و ناچار بخشی از فاضلاب را به صورت خام در رودخانه می ریزند که این مهم باید مورد توجه قرار گیرد.

از سوی دیگر در بحث شکار نیز فرهنگ سازی هایی صورت گرفته و نظارت های سازمان نیز در این رابطه در جهت کنترل گونه ها شکل می گیرد و در کل می توان گفت وضعیت محیط زیست سقز در وضعیت مطلوبی به سر می برد اما باید اقرار کرد که این کافی نیست و تلاش ها ما با همراهی مردم و انجمن ها بایستی بیش از پیش گسترده تر و محکم تر شود که لازم به ذکر است در سالهای اخیر هم از جانب مردم وهم از جانب مسئولین توجه ویژه ای به محیط زیست سقز شده است اما این توجهات بایستی روز به روز بیشتر گردد و در این راه بر روی انجمن ها و آموزش های مردمی حساب ویژه باز خواهیم کرد چرا که تأثیر گذاری آنها به مراتب بیشتر از دستورات بخشنامه ای است.

واکاوی: ممکن است در مورد مناطق حفاظت شده ای که در شهرستان سقز وجود دارد اطلاعاتی در اختیار مخاطبان قرار دهید و آیا گونه های در حال انقراض در این مناطق وجود دارد؟

منطقه عبدالرزاق با ۳۹ هزار هکتار در شمال شرقی شهرستان قرار گرفته است که گونه شاخص این منطقه قوچ و میش ارمنی است که جمعیت آن به دلیل کریدور بودن منطقه در سالهای مختلف متفاوت می باشد که گاها در سرشماریها جمعیت ۲۰ راسی و گاها تا ۲۰۰ راس نیز مشاهده شده است و دلیل آن نیز این است که منطقه عبدالرزاق نقطه اتصال منطقه حفاظت شده بیجار، ماه نشان زنجان و منطقه بیان آذربایجان غربی می باشد و قوچ و میش عبدالرزاق در مسیر مهاجرت بین این مناطق به سر می برد. همچنین این منطقه شامل۱۷ گونه پستاندار، هشتاد گونه پرنده، هفت گونه خزنده و ۳۵۰ گونه گیاهی است که در سال ۱۳۸۶ با عنوان منطقه حفاظت شده عبدالرزاق ثبت شده است. این منطقه بدلیل جزیره ای بودن زیستگاههای آن، واقع شدن حدود ۳۵ روستا در داخل و حاشیه منطقه، دامداری وسیع و کشاورزی در بخشهای مختلف، فقر فرهنگ زیست محیطی منطقه، وجود سلاحهای فراوان در دست مردم، دوری از شهر، تخریب زیستگاه بایستی مورد توجه ویژه قرار گیرد و به همین دلیل چهار پاسگاه محیط بانی در آن تهبیه شده است که دو پاسگاه در سولاکان و قاضی خان فعال بوده و به صورت شبانه روزی نیروهای محیطبان در آن مشغول به کار هستند، اما دو پاسگاه دیگر به دلیل مقداری کارهای ساخت و ساز هنوز فعال نشده اند.

همچنین منطقه کانی جشنی که در طرف مقابل منطقه حفاظت شده عبدالرزاق و سمت دیگر سد شهید کاظمی می باشد و از نظر حفاظتی منطقه آزاد بوده اما دارای پتانسیل نگهداری حیات وحش می باشد. تعداد قابل توجهی گونه قوچ ومیش در این منطقه هم مشاهده گردیده ودر اراضی تپه ماهوری منطقه زندگی می کنند. از جمله ویژگی های این بخش وجود ذخایر بزرگ و با ارزش ماده معدنی سیلیس می باشد که تاکنون اداره کل محیط زیست با استناد به حیات وحش موجود با واگذاری معدن مخالفت نموده است که موضوع ارتقاء سطح حفاظتی منطقه به اداره کل پیشنهاد شده است.

علاوه بر این دو مورد خاص، زیستگاههای متنوع دیگری در در حدفاصل سقزبا مریوان، دیواندره و بانه وجود دارد که به نوبه خود دارای اهمیت هستند.

واکاوی: نقش آموزش درمباحث زیستی و فعالیت انجمن های زیست محیطی در سقز در زمینه ی آگاهی بخشی به مردم خصوصا در سال های اخیر را چگونه ارزیابی میکنید؟

در بحث آموزش ، واحد آموزش این اداره به کمک اداره آموزش و پرورش شهرستان سقز در مناسبت های مختلف و به صورت مستمر کلاس های آموزشی برای دانش آموزان در مقاطع مختلف دختران و پسران تدارک دیده شده است. علاوه بر این برای کشاورزان، روستایین و شکارچیان به صورت ویژه و مستمر آموزش هایی در نظر گرفته شده است.

در بحث انجمن ها سه انجمن در سطح شهرستان فعالیت می کنند که یکی از آنها در شهر صاحب و دو انجمن دیگر در شهر سقز مشغول به فعالیت هستند و از مردم نیز می خواهیم بیشتر به این انجمن ها بپیوندند و از آنجا که حفاظت از محیط زیست طبق اصل پنجاه قانون اساسی یک وظیفه همگانی است و تمام افراد جامعه باید در حفظ و حراست آن کوشا باشند. همچنین نظر به اینکه شعار امسال مبارزه با پلاستیک بوده از انجمن های سطح شهرستان می خواهیم همگام با اداره و همراه با مردم این مقوله و فرهنگ استفاده از کیسه های پلاستیکی در راستای کاهش استفاده را مدنظر قرار دهند.

واکاوی: همان طور که می دانید شمار علاقمندان به شکار و سلاح هایی که در اختیار آنان است در سقز زیاد است، برای ساماندهی این وضعیت چه کرده اید؟

ما برای شکارچیان دفترچه های شناسایی صادر می کنیم که سه سال اعتبار دارند و بعد از آن می توانند طبق تعهداتی که دارند آن را تمدید کنند. این افراد در فصول مجاز به شکار کردن هستند و در فصل زاد و ولد و جفت گیری شکار کردن ممنوع بوده و طبق دستور العمل های موجود با آنان برخورد می شود. از مهر تا اوایل اسفند مجوز شکار و صید به شرطی که دستور العمل آن از سازمان صادر شود وجود دارد و ما از همه این عزیزان نیز می خواهیم تمامی موارد را رعایت کنند چرا که محیط زیست به عنوان یک چرخه مربوط به همگان است و آسیب رساندن به آن آسیب رسیدن به همگان خواهد بود.

واکاوی: تا بحث آلودگی ها پیش می آید ذهن مردم درگیر ریزگردها می شود و می بینیم که در فصل های مختلف سال شاهدیم که ریزگردها به شهر ما هجوم می آورند. این موضوع قبل ها تنها برای خوزستان بود، اما اکنون بیشتر مناطق ایران را در برگرفته است، یک بار برای همیشه بدون اینکه بهانه هایی از جمله منشا خارجی و … را برای توجیه ارایه کنید برای مردم روشن کنید که تکلیف چست؟ تا کی بایستی با این وضعیت سر کنیم و آیا ره حلی کوتاه مدت برای پایان دادن به این موضوع وجود دارد؟

این گرد و غبارها منشأ داخلی و خارجی دارد. کشورهایی همچون عراق، سوریه، عربستان و… منشأ خارجی این پدیده هستند. در سالهای قبل تعهداتی مابین ایران و عراق و عربستان وجود داشته که کانون های گرد و غبار مالچ پاشی شوند ولی بعد از جنگ عراق این تعهدات لغو شد و متاسفانه اکنون شاهد این وضعیت هستیم. در این باره بیش ترین عواملی که باعث بوجود آمدن این پدیده می شود تغییرات اقلیمی، کاهش بارندگی، خشک شدن بیش از نود درصد تالاب ها و رودخانه ها و سد سازی های بی رویه ای بوده که بدون حساب و کتاب و بدون آینده نگری احداث شده اند. این اداره به عنوان یک جزء کوچک از سامان به تنهایی نمی تواند در تأثیر گذار باشد و همانگونه که قبل تر اشاره کردم چون عمده این مشکلات ملی و منطقه ای و حتی جهانی است بایستی مطابق با برنامه ریزی ها و اسناد بالادستی با آن برخورد کرد.

واکاوی: حرف پایانی خود را با مخاطبین بفرمایید!

از آنجا که محیط زیست به عنوان یک چرخه مربوط به همگان است و آسیب رساندن به آن آسیب رسیدن به همگان خواهد بود و ما بایستی این امانت را به نسل و نسل های بعد به بهترین نحو تحویل دهیم لازم است مردم اهمیت آن را بیش از پیش درک کرده و در راستای حفظ آن کوشا باشند. و از آنجا مه این اداره نیز به دلیل شرایط خاصی که وجود دارد ممکن است از نیرو، توان و اعتبارات کافی برخوردار نباشد نقش نیروهای مردم در پیشبرد اهداف آن بسیار مهم جلوه می کند.

توضیحات:

با سلام پیرومصاحبه اینجانب با جنابعالی گویا در بین همشهریان سوء تفاهمی پیش آمده که خواهشمندم توضیحات لازم را مطلب را اینگونه منتشر کنید:
پیرو مصاحبه اینجانب با پایگاه خبری تحلیلی واکاوی در خصوص درج مطلبی تحت عنوان فرآیند تصفیه فاضلاب شهری بدین وسیله موارد ذیل جهت تنویر افکار عمومی و اصلاح مواردی که در مصاحبه قید گردیده بود به حضور ارسال می گردد؛

طراحی سیستم تصفیه فاضلاب موجود شهری سقز جهت امر تصفیه فاضلاب خانگی اختصاص یافته است و بارندگیهای فصلی که در ایامی از سال به دلیل افزایش میزان بارش و عدم وجود یک شبکه مجزا جهت هدایت رواناب های سطح شهر سقز و پشت بام منازل سبب افزایش دبی ورودی به شبکه جمع آوری فاضلاب شهری گردیده و در نهایت در راندمان سیستم تصفیه فاضلاب شهری اختلال ایجاد مینماید، لذا جهت جلوگیری از بروز مشکلات در امر تصفیه اقدام به ایجاد کنارگذر جهت هدایت رواناب سطحی و پساب شهری به رودخانه میگردد و باتوجه به امر رقیق سازی تا حد بسیار زیادی شوک ورودی به رودخانه کاهش می یابد، اما نکته حائز اهمیت عدم ارتباط سیستم تصفیه فاضلاب با تصفیه آب شرب شهری میباشد که دو مقوله کاملا مجزا هستند.

ضمنا موضوع کنار گذر و انتقال پساب به رودخانه به دلیل نبود شبکه مجزا در سطح کشور یک معظل زیست محیطی میباشد و نیاز به برنامه ریزی و بودجه جهت احداث شبکه مجزا میباشد.لازم به ذکر است خروجی سیستم تصفیه فاضلاب شهری هیچ ارتباطی با فرایند تصفیه آب شرب سقز نداشته و بزودی منبع تأمین آب شرب شهری از سد مخزنی چراغ ویس تامین خواهد گردید و دغدغه شهروندان سقز مبنی بر تأثیر پذیری آب شرب شهری از سد شهید کاظمی مرتفع خواهد شد.