گورانی
خالد پیشداد| مدرس موسیقی
گورانی از پيشرفته‌ترين و فاخرترين فرم‌های آوازی موسيقی كُردی‌ست. قطعه‌ای‌ست با ريتم‌های متفاوت و می‌توان گفت در همه‌ی ريتم‌های موجود در خاورميانه ساخته و اجرا می‌شود و تقريبا در همه‌ی گام‌های موسيقی خاورميانه كه در رپرتوار موسيقی كردی وجود دارد گورانی ساخته و اجرا شده و می‌شود. فرم آوازی نزديك به آن از لحاظ ساختار بسيار ساده‌تر و در حقيقت حلقه‌ی واسطه بين آواز خوانی در شكل بدون ريتم آن كه در كردی به آن (مه‌قام خوانی يا ئاوازی ريتم سه‌ربه‌ست) می‌گويند و گورانی‌ست و اصطلاحا (به‌سته) يعنی قطعه آوازی ريتم‌دار در مقابل نوع بی وزن آن كه توضيح داده شده است.
اما كلمه گوران به يكی از عشيره‌های ملّيت كُرد تعلق دارد و شايد دليل قرار گرفتن اين نام بر روی آن نوع خاص از فرم آوازی استفاده‌ی زياد و معمول بودن يا حتی خواستگاه اين فرم در ميان عشيره‌ی گوران باشد، اما از آنجا كه اين فرم در ميان همه‌ی كُرد زبان‌ها معمول و پركاربردترين است بنابرين نامی برای آن مناسب‌تر است كه همه‌گير بوده واستعمال آن ياد آور تنها يك عشيره‌ی خاص نباشد. استاتيد وصاحب‌نظرانی چون استاد صلاح رئوف و وريا احمد واژه “ستران” را پيشنهاد كرده‌اند. شايسته است زين پس به جای گورانی بگوييم ستران.
