سیاست «نه شرقی نه غربی» به معنی انزوا طلبی نیست
وزیر امور خارجه کشورمان گفت: سیاست و رویکرد «نه شرقی نه غربی» که یکی از مهمترین سیره های امام خمینی در عرصه سیاست خارجی است، نه انزوا طلبی است نه دوری از شرق و غرب.
به گزارش واکاوی و به نقل از ایسنا، حسین امیرعبداللهیان در سخنانی در هم اندیشی سالانه مرکز مطالعات سیاسی و بین المللی وزارت امور خارجه با عنوان «سیاست خارجی متوازن در مکتب امام خمینی (ره)» که روز سه شنبه در مرقد مطهر امام خمینی برگزار شد به دکترین سیاست خارجی دولت سیزدهم اشاره کرد و گفت: در اندیشه سیاسی امام از وقتی موضوع مخالفت امام با کاپیتولاسیون مطرح شد نفی سلطه گری مورد تاکید است و در سه دهه گذشته نیز این مساله به خوبی توسط رهبری مدیریت شده است. یکی از آثار این مساله توجه به موضوع «نه شرقی نه غربی» است. این نه انزوا طلبی نه دوری از شرق و غرب.
وی‌گفت: این سیاست نه شرقی نه غربی در کشور قدری اخیرا با نقد همراه شده است. در سیاست خارجی متوازن دولت سیزدهم تبیین کردیم هدف اساسی عدم وابستگی به شرق و غرب است. وقتی نگاه به آسیا با اولویت همسایگان را بیان کردیم برخی نقدهایی را بیان کردند که شما دارید کشور را به سمت چین و روسیه سوق می دهید و این در تعارض با سیاست مستقل ایران است. من بعد از جنگ اوکراین در سفری که به مسکو داشتم به دلیل ابهامی که در روند مذاکرات وین ایجاد شده بود و از سوی طرف های اروپایی گفته شده بود روسیه حتی در صورت رسیدن به توافق به خاطر تحولات اوکراین از توافق هسته ای حمایت نمی‌کند؛ من در آن سفر به صراحت مواضع کشور را گفتم که در سیاست خارجی مان بر اساس مصالح و منافع خود عمل‌می‌کنیم و توقع داریم در هرزمان که به توافق رسیدیم همان طور که روسیه تا الان نقش سازنده داشته است، از روند حمایت کند.
وی ادامه داد: البته گفتیم در مسبر منافع کشور با هیچ طرفی تعارف نداریم. در مجموع این اطمینان را به دست آوردیم که حدس و گمان برخی کشورهای اروپایی درست نیست و آقای لاوروف به صراحت گفتند در هر نقطه ای که ایران محتوای توافق را تایید کند روسیه در کنار دیگر کشورها حاضر می شود.
امیرعبداللهیان تاکید کرد از این رو هیچ خدشه ای به سیاست و نگاه ویژه ای که توسط امام پایه ریزی شده وارد نیامده است. ما تاکید داریم که زیر سلطه غرب و شرق نمی رویم اما مبتنی برمنافع ملی مان با هر دو طرف تعامل خواهیم داشت.
وزیر امور خارجه کشورمان به مساله استقلال جمهوری اسلامی از نگاه امام خمینی (ره) در سیاست خارجی اشاره کرد و گفت: این مسیر هویت جدیدی را بنا گذاشت و با افتخار می توانیم از کلید واژه استقلال سیاسی ایران با عزت یاد کنیم. نگاه عمیق رهبری و تولید گفتمان مبتنی بر عزت، حکمت، مصلحت مسیر را برای ادامه کار با نگاه به چارچوب‌فکر امام بازتعریف کرد.
وی افزود: چند ماه قبل وقتی در مونیخ بودم، مقامات ارشد آمریکا که در انجا حضور داشتند علاقه مند بودند گفتگویی را با وزیر خارجه ایران داشته باشند و هدفشان این بود که فضای مذاکرات را جلو ببرند. برای اینکه پاسخی به آنها دهیم اولین نکته این بود که انها باید در عمل نشان دهند که می خواهند فضا را باز کنند و در عمل نشان دهند نمی خواهند بنایی که دولت ترامپ گذاشته است را ادامه دهند. ما باید چشم اندازی از تفاوت رویکرد و عملکرد بین بایدن و ترامپ ببینیم.
وزیر خارجه کشورمان گفت: از وزیر خارجه ای که پیگیر مذاکره بود خواستم این مطلب را به مقامات ارشد آمریکا خانم هریس و آقای بیلینکن که هر دو در مونیخ هم بودند انتقال دهد که چرا در مذاکرات مکرر تکرار می کنید انچه با شما توافق می کنیم را تعهد نمی دهیم که دولت بعدی آن را اجرا کند! من به آن وزیر خارجه گفتم به آنها بگویید اگر قرار است بعد از شما یک گروه شورشی در کاخ سفید حاکم شود به ما بگویید که حتی اگر اینچنین هم باشد ان گروه شورشی هم باید به تعهدات بین المللی پایبند باشد. این جمله قابل قبول نیست که دولت مستقری به توافقی برگردد ولی قبل از بازگشت بگوید تعهدی برای دولت بعد ندارم.
وی گفت: دولت قبلی ایران تعهد برجام را پذیرفت و در حالی که دولت جدید ایران با وجود اینکه منتقدین جدی نسبت به برخی از مفاد برجام دارد اما هیچ کجا نگفتیم برجام را قبول نداریم یا آن را بگذاریم کنار. از این رو همه گفتگوهای ما در بهترین حالت به برجام برمی گردد و این هم از نکاتی است که برخی منتقدان ما ایراد می گیرند که چرا دارید به برجام باز می گردید. بالاخره تعهد بین المللی بوده که ایران تا اخرین لحظه پای ان است و وقتی مجلس دولت را ملزم کرد اتفاقات جدید افتاد. از این رو این سیره حضرت امام که همواره تاکید داشتند به توافقات پایبند باشید برای ما وجود دارد.
امیرعبداللهیان در ادامه سخنان بر نگاه و اندیشه وحدت گرایانه امام اشاره کرد و گفت ما خود را موظف می دانیم با پیروی از این اندیشه سیاست خارجی کشور را پیش ببریم و برای ما در همه عرصه ها از جمله سیاست خارجی شجاعت حضرت امام مثال زدنی است و فرصتی را ایجاد کرده است که ایران می تواند بر پایه استقلال و عزت منافع کشور را در بهترین وضعیت پیش ببرد.
ما حساسیت حضرت امام نسبت به مقدسات اسلامی را فراموش نمی کنیم؛ فتوای تاریخی ایشان در دفاع از اندیشه های ناب اسلامی در موضوع سلمان رشدی که موجب خیزش بزرگ در بین امت اسلامی شد. توجه امام به موضوع آزادسازی قدس که همه اندیشمندان بزرگ در جهان و جهان اسلام تاکید دارند مساله فلسطین و انگیزه برای آزاد سازی قدس شریف از موضوعات مهمی بود که در نگاه امام احیا شد.
وزیر خارجه کشورمان با اشاره به بخشی از وصیت نامه امام مبنی بر اینکه، مسوولیت شما چه در اصلاح و تحول وزارت خانه و سفارت خانه ها و چه در سیاست خارجی حفظ استقلال و منافع کشور و روابط حسنه با دولت هایی است که قصد دخالت در امور کشور ما را ندارند گفت: از اولویت های سیاست خارجی دولت ارتقا روابط با کشورهای همسایه و اسلامی است.
