شهر جهانی “کلاش” اندر خم کوچه زیرساخت
سالهاست بحث جهانی شدن مریوان بعنوان شهر کلاش مورد گفتگوست، مشخصه‌ای که می‌تواند محور توسعه گردشگری و صنایع دستی قرار بگیرد تا این عنوان بتواند حفظ شود، اما مانند برخی موضوعات دیگر فاقد وزیرساخت‌های لازم است و حداقل باید تقویت شئند.
به گزارش واکاوی و به نقل از ایسنا، اگرچه نبود تقاضا و موقعیت سخت زندگی، نمی تواند از وجود قداست و دیرینگی کلاش بکاهد و هنرمند هورامان را از بافتن منصرف کند، اما واقعیت این است که حفظ عنوان جهانی برای این محصول هنوز اندر خم کوچه بدون زیرساخت است.
دیر زمانیست کە کفش “کلاش” هورامان خود را مزین بە تاریخ این دیار کهن کردە و برازندەی ویترین کلان شهرها و جهان گشتەاست.
اهالی این دیار خوشنام برای گذران زندگی از هیچ کار و پیشەای در راە خودساختگی و بی نیازی ابایی ندارند و چە بسیارند مردان و زنانی کە با وجود سواد دانشگاهی، دل بە ” کلاش” بافی بستەاند و در کارگاەهای کوچک و نمور خود، دست بە تولید منطقەای زدەاند.
کارگاە و تولیدی کە دیر زمانی گوشەای ازخانەای کوچک در روستاهای اورامان بودە و اکنون خانوادەای بزرگ را تشکیل دادەاست.
حال، حفظ این دست بافت جهانی برای مریوان و اورامان با چالش هایی مواجه شده و بخیه های کلاش از پشت ویترین های جهانی در حال باز شدن است.
اگرچه نبود تقاضا و موقعیت سخت زندگی، نمی تواند از وجود قداست و دیرینگی کلاش بکاهد و هنرمند هورامان را از بافتن منصرف کند، اما واقعیت این است که حفظ عنوان جهانی برای این محصول هنوز اندر خم کوچه بدون زیرساخت است.
ضرورت فرهنگ سازی جهانی برای استفاده از کلاش
منصور مهرزاد، با اشاره به اینکه موضوع ثبت جهانی شدن کلاش، خبر خوشایندی برای استان کردستان است اما برای حفظ این عنوان باید همه پای کار باشند، اظهار کرد: مردم ما در وهله اول باید با استفاده مداوم از کلاش، به فرهنگ سازی جهانی استفاده از این محصول کمک کنند.
وی، آموزش را اولویت مهم بحث جهانی گردشگری عنوان کرد و افزود: آموزش به تنهایی نمی تواند عامل موفقیت در این زمینه باشد، بلکه آموزش باید توأم با فرهنگ سازی باشد، در این راستا اداره کل میراث فرهنگی استان، آموزش جوامع محلی و صاحبان کسب و کار گردشگری، نحوه برخورد آن ها با محیط زیست و مسافران را در اولویت قرار داده است، اما به امرفرهنگ سازی توجه نشده است.
به گفته مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان کردستان، در ثبت مریوان به عنوان شهر جهانی کلاش عجله شده و اکنون مسئله حفظ این عنوان طبق دستورالعمل های یونسکو امر مهمی است؛ که این موضوع فقط با همکاری و پای کار آمدن تمامی ادارات متولی، به ویژه حمایت استانداری کردستان مهیا می شود.
وی، بخشی از امر آموزش را در شهرستان هاو روستاها ملزم به جبر دانست و گفت: در این زمینه باید ادارات نظارتی از جمله تعزیرات حکومتی پای کار باشند.
شهر جهانی بدون دبیر
منوچهر حامدی، معاون صنایع دستی اداره کل میراث فرهنگی استان کردستان، با اشاره به اینکه مریوان برای ثبت جهانی شدن ظرفیت های زیاد، اما امکانات کمی داشت، اظهار کرد: مردم دلسوز و متعصب مریوان همیشه برای منافع این شهر پای کار هستند و این امر جای تقدیر دارد.
وی با انتقاد از اینکه دبیر شهر جهانی کلاش هنوز بعد از گذشت ۵ سال مشخص نشده است، افزود: طی مدت کوتاهی مدیریت حفظ عنوان شهر جهانی کلاش بر عهده شهرداری مریوان بوده است، که متاسفانه به دلیل تغییر مدیریتی در شهرداری و جوابگو نبودن این نهاد در رابطه با کلاش، باز هم بیشترین مسئولیت حفظ این عنوان بر روی دوش اداره کل میراث فرهنگی استان افتاده است.
به گفته حامدی، عنوان ثبت شده جهانی، معمولاً فرآیندی پیچیده و تعهدات زیادی دارد که تحقق آن در گرو برنامه ریزی درست و اجرای صحیح توسط دبیرخانه است؛ که متاسفانه با وجود تمامی کمبودها به هیچ عنوان کافی نبوده است.
وی ادامه داد: در حال حاضر اداره کل میراث فرهنگی استان بر اساس شاخص هایی که شورای جهانی صنایع دستی هر ساله اعلام می کند، توانسته است رضایت نسبی این شورا را جلب کند، اما این اقدامات برای حفظ عنوان جهانی کلاش به هیچ وجه کافی نیست.
این مقام مسئول افزود: گردشگران باید به محض ورود به مریوان، حضور مستمر این محصول را از طریق نمادها، مغازه ها، بازخوردها و شهرک کلاش مشاهده کنند، اما متاسفانه تاکنون ما نتوانسته ایم به دلیل کمبود اعتبار حتی یک بیلبورد تبلیغاتی در ورودی شهر جهانی کلاش نصب کنیم.
وی، حمایت از صنایع دستی را قانونی اعلام کرد و با بیان اینکه شورای جهانی صنایع دستی خود بودجه ای مصوب برای دفاع از ثبت میراث جهانی ندارد، خاطرنشان کرد: متاسفانه میراث فرهنگی کشور هم تاکنون نتوانسته است ما را به عنوان شهر جهانی کلاش حمایت و ردیف بودجه ای برای ما تعریف کند.
حامدی، برگزاری کارگاه های آموزشی و نشست های تخصصی در حوزه بازاریابی و بسته بندی، حضور فعال در نمایشگاه ها و مراسم های ملی، آموزش و صدور پروانه های تولیدی، را از جمله مهم ترین اقدامات اداره کل میراث فرهنگی استان برای حفظ عنوان شهر جهانی کلاش ذکر کرد و یادآور شد: ایجاد بازارچه صنایع دستی و جانمایی موزه کلاش، آموزش و تبلیغات بیشتر از مهم‌ترین اقدامات برای حفظ عنوان جهانی کلاش است.
مریوان، طی چندسال گذشته با وجود ظرفیت های فراوان، فقط یدک کش عنوان شهر جهانی بوده و تاکنون نتوانسته است به جایگاه واقعی این عنوان دست یابد، نبود زیر ساخت و فرهنگ سازی مناسب، وعده های تحقق نیافته برای ساخت موزه صنایع دستی در مریوان و سایر کمبودها تبری بر کمر حفظ عنوان جهانی این محصول شده است.
