لازمه تاب آوری روستاییان؛ اشتغال یا زیرساخت؟

قبل از هر چیز لازم است تعریفی از یک روستای تاب آور داشته باشیم . در حقیقت می‌توان اینطور گفت که یک روستای تاب‌آور با اهالی آن به مکان و کسانی اطلاق می‌شود که علیرغم مشکلاتی که دارند، ولی هرگز حاضر به ترک روستا و متروک شدن آن نیستند.

با وجود اینکه از نظر آمار جمعیتی اکثر روستاهای سقز در سه دهه گذشته با ریزش جمعیت و مهاجرت روبرو بوده‌اند و نسبت جمعیتی روستا به شهر برعکس شده است اما تاب‌آوری روستاها هم قطعاً قابل توجه بوده است.

در شهرستان سقز نمونه‌های زیادی از روستاهای تاب‌آور یا روستاییان تاب‌آور داشته و داریم. اما شاید دلایل این تاب‌آوری در همه آنان یکی نباشد. در بسیاری از روستاهای سقز از هر چهار بخش آن با وجود نبود زیرساخت‌های مناسب از جمله جاده آسفالته، اینترنت و تلفن همراه، آب آشامیدنی پایدار، طرح هادی و … مردم به دلایلی همچون عِرق و علاقه به سرزمین مادری، وجود اشتغال نسبی و مسائل فرهنگی و اجتماعی موجود در روستای خود و … ماندگاری پیدا کرده‌اند.

با این وجود در برخی دیگر از روستاها که شاید به مقدار نسبتاً کمتری از نوع اول باشد ورود امکانات و زیرساخت‌های مورد نیاز جامعه امروزی به روستاها دلیل قانع کننده‌ای برای روستاییان شده است تا روستاها با ثبات جمعیتی مواجه باشند.

با تاکید بر اینکە موارد بالا برای روستاهای شهرستان سقز قطعاً مطلق نیستند ولی می‌توان روستاهای بخش سرشیو ، قسمت اعظم روستاهای بخش امام، روستاهای دهستان میرده و برخی از روستاهای دهستان تموغه، سرا و ترجان، و همچنین چندین روستاهای بخش زیویه را در دسته اول روستاهای تاب‌آور قرار داد و بقیه روستاهای شهرستان را هم جزو نوع دوم دسته‌بندی کرد.

در این میان روستاهایی هم به صورت استثنا در شهرستان سقز وجود دارد که جزو هیچکدام از موارد بالا نیستند و با وجود هر دو مقوله امکانات و اشتغال نسبی تاب‌آوری کمتری داشته‌اند متروکه شده‌اند و آن هم شاید دلایلی از جمله تمایل ساکنین به زندگی در شهرها و رفاه نسبی حاکم بر این شیوه زندگی و … اعلام کرد.

اما در نهایت به نظر می‌رسد در رقابت بین اشتغال و امکانات در آینده روستاها در سقز مقوله اشتغال قشر جوان، تحصیل کرده و متفاوت با جامعه سنتی  و قدیمی روستایی پیروز خواهد بود و تاب‌آوری روستاها را تضمین خواهد کرد. هرچند به طور یقین تضمین کننده اصلی این موضوع وجود هر دو فاکتور اشتغال و امکانات در روستاها با هم خواهد بود.