۷ سال پس از حادثه پارک کوثر

هفت سال از ریزش صخره شنی در پارک کوثر که منجر به فوت چهار جوان سقزی شد می‌گذرد. روز جمعه ۲۵ فروردین ۱۳۹۶ و در یک روز بارانی اتفاقی افتاد که برای چند روز شهر سقز را در ماتم فرود برد. در آن روز ۴ جوان برای اینکه زیر باران خیس نشوند به زیر صخره‌ای مشرف به آب‌بند رودخانه سقز پناه برده بودند، اما در لحظاتی صخره ریزش و هر چهار نفر زیر آن جان باختند.

این اتفاق چند سؤال را در اذهان ایجاد کرد که آیا نمیشد جلوی چنین اتفاقی را گرفت؟ سرانجام پرونده حقوقی این حادثه چه شد؟ آیا در این مدت اتفاق دیگری از این دست رخ داده است؟ و برای جلوگیری از تکرار آن چه اقداماتی صورت گرفته است؟

با مروری کوتاه بر این هفت سال، علاوه بر اتفاقات کوچکی که رخ داده، شاید مرگ یک زن بر اثر سقوط درخت در پارک شهر و تا حدودی فاجعه تالار مانگه‌شه‌و را بتوان جزو اتفاقاتی نام برد که میشد با اندک توجهی به اصول ایمنی، آموزش و فرهنگ سازی، جلوی آنها را گرفت.

برگردیم به هفت سال قبل

ظهر ۲۵ فروردین ۱۳۹۶، زن و شوهری که اتفاقی از جلو صخره شنی پارک کوثر رد شده بودند چهار جوان را دیدند که زیر صخره پناه گرفته بودند اما لحظاتی بعد متوجه ریزش صخره می‌شوند و بدون درنگ با نهادهای امدادی تماس گرفته و تأکید می‌کنند که احتمال حضور چهار جوان در زیر صخره بسیار است و در نهایت نهادهای امدادی کار جستجو را آغاز می‌کنند و پس از ۵ ساعت پیکر چهار جوان را پیدا کردند.

چرا چنین اتفاقی افتاد؟

حسین بیگی معاون خدمات شهری وقت شهرداری سقز با عنوان اینکه آن مکان دارای حفاظ و تابلوی هشدار بود به واکاوی گفت: راه عادی برای رفت و آمد به زیر آن صخره( توده شنی) وجود نداشت و در طول سال‌ها نیز آنجا دست نخورده باقی مانده بود و پناه گرفتن متوفیان بدون توجه به تابلوها و حفاظ‌های موجود بود.

یک صخره طبیعی نمی‌تواند متهم باشد

با این حال بسیاری از شهروندان دلایل شهرداری را در آن زمان قبول نداشتند و بر این عقیده بودند که بخش زیادی از پارک کوثر به واسطه ایجاد دیوار، درست کردن پله‌های زیبا و یا آبنما و … ایمن‌سازی شده‌اند ولی از آن صخره شنی غفلت شده بود و در حالیکه جلوه خاصی هم به پارک نبخشیده بود شهرداری می‌بایست آنجا را به نحوی ایمن سازی می‌کرد که جوانان این دیار زیر باران جان نسپارند.

چه بر سر پرونده آمد؟

یک مسئول مربوطه در شهرداری در مورد وضعیت پرونده به واکاوی گفت: با توجه به حساسیتی که پرونده در اذهان عمومی ایجاد کرده بود بلافاصله پس از این اتفاق پرونده حقوقی برای موضوع تشکیل شد و مقام قضایی در مقام مدعی‌العموم طرح دعوا کرد و شهرداری محکوم به پرداخت دیه کامل هر چهار نفر شد و مدتی بعد پرونده مختومه شد.

تکرار اتفاقات مشابه

علیرغم گذشت هفت سال از این اتفاق، انتظار می‌رفت دیگر شاهد اتفاقاتی که ناشی از ناایمن بودن اماکن عمومی است نباشیم. با این وجود در پنجم مرداد ۱۴۰۲ سقوط یک درخت در پارک مولوی منجر به فوت یک زن جوان شد. یا حادثه تالار مانگه‌شه‌و در ۱۴ آذر ۱۳۹۸ منجر به فوت بیش از ۱۰ نفر شد. اتفاقاتی که در بیشتر آنها هماهنگی حلقه مفقوده بود و اگر اصول ایمنی و فرهنگ‌سازی و آموزش لازم در طول سال‌ها وجود داشت خیلی‌ها داغدار نمی‌شدند.

ایمن‌سازی در سطح شهر لنگ می‌زند

با مروری بر اتفاقات ریز و درشتی که بر اثر مسایل مرتبط با ایمنی در سطح شهرستان افتاده و با گذری بر شهر می‌توان پی برد که اگرچه برخی اقدامات همچون نرده‌گذاری و پله‌گذاری در نقاطی مانند تپه مالان انجام شده اما مشاهدات خبرنگار واکاوی از سطح شهر حاکی است که هنوز هم ایمن‌سازی در سطح شهر لنگ می‌زند. در مورد پارک کوثر و محل اتفاق مذکور هنوز هم ایمن سازی اساسی صورت نگرفته است. نقاط حادثه‌خیز که احتمال بروز اتفاق در آنها وجود دارد بسیار زیاد است.

ازجمله آن پوسیدگی‌هایی که بر سر زیرگذر آزادگان در چند نقطه آمده است. حاشیه رودخانه سقز و طول بلوار شهید بهشتی که مشرف بر رودخانه است، جزیره پل مابین پارک مولوی و پارک کوثر که مشرف بر رودخانه است، تیرهای چراغ برق در پارک‌ها و بحث برق گرفتگی، بازار سقز خطر ریزش سقف در محدوده بازار تاجوانچی و … بخشی از مواردی هستند که بایستی مورد بررسی دقیق قرار بگیرند و در نهایت ایمن‌سازی شوند.

آموزش، حلقه مفقوده

مسئول ستاد بحران شهرداری سقز در گفتگو با واکاوی هدف از تأسیس واحد مدیریت بحران شهرداری را شناسایی و جمع‌آموری موضوعات مرتبط با ایمنی در سطح شهر و اقدام در راستای ایمنی عنوان کرد. محمد دولتی اضافه کرد: در این مدت ده‌ها مورد از این موارد شناسایی شده و با توجه به رویکردی که در مجموعه شهرداری وجود دارد اگرچه اقدامات برای ایمن‌سازی ازجمله برداشتن ترانشه‌ها، کوچه‌های دارای پرتگاه و همچنین مواردی مربوط به پارک‌ها و بازار شهر انجام شده است اما هنوز جای کار بسیار وجود دارد.

دولتی در پایان اضافه کرد: موضوعی که تابحال فراموش شده فرهنگ سازی است، اقدامی که در حوزه کارهای آموزشی جای می‌گیرد و ستاد مدیریت بحران شهرداری حاضر به هر نوع همکاری داوطلبانه با نهاد آموزش و پرورش و سایر جوامع هدف در این زمینه است و پیشنهادهای خود را هم ارائه داده‌ایم و منتظر پاسخ از نهادهای مربوطه هستیم.