جناب شفیعیکدکنی تو چه میدانی از زبان مادری ما؟

«محمدرضا شفیعی کدکنی» استاد برجسته زبان فارسی که در سرایش اشعار زیبا تبحر مثالزدنی دارد؛ یکبار دیگر اظهارنظری غیرعلمی و متعصبانه درباره آنچه که او زبانهای محلی مینامد کرده و گفته است: «آنها که میگویند به زبان محلی صحبت کنید در حال مقدمهسازی استعمارند» و اضافه کرده «این زبانهای محلی نهایت توانشان تولید چهار داستان کوتاه و چند شعر بند تنبانی است!»
به باور بنده، استاد شفیعی کدکنی نمونه بسیار مناسبی برای پاسخ به این سوال است که چرا شهرت و قدرت نفوذ کلام و آثار او و بسیاری چون او فراتر از مرزهای زبان فارسی بیشتر نرفته و نمیرود؟ چرا اینان در نوبل ادبیات و جوایز مهم و حرفهای بینالمللی مطرح نمیشوند؟ جدای از میزان توانمندی، زایش، خلاقیت و تکنیکهای نوشتاری و زبانی، بخش مهمی از نتوانستن برای عبور از مرزهای محدود جغرافیایی، محدود کردن خود به همین مرزها است آن هم در جهان بیمرز ادبیات!
شفیعی کدکنی این شاعر نازکطبع و خوشقریحه گرچه در چارچوب مسئولیت مدنی در بسیاری از مواقع در قامت منتقد فضای تنگ عرصه سیاسی و اجتماعی نیز به ایفای نقش میپردازد، اما وقتی بحث هویت و پای زبان مادری و … به وسط میآید، دچار آشفتگی، عصبیت و تنگی نظر میشود!
اگر به رزومه علمیاش نگاهی اجمالی بیاندازیم میبینیم این استاد زبان و ادبیات فارسی حتی یک خط تحقیق (منتشر شده) در باب دیگر زبانها مثل ترکی، کُردی، بلوچی، اردو و … ندارد؛ اما در عینحال برخلاف سنت و روش آکادمیک به خود اجازه میدهد بیعلم کافی، بدونمحابا و گاه توهینآمیز علیه دیگر زبانها موضع بگیرد (نمونهاش فایل صوتی معروفش در یک کلاس درس که گفته بود باید به زبانهای محلی …)
استدلال او این است تضعیف و تحدید جغرافیای زبان فارسی توسط استعمار بریتانیا رخ داده و همچنین «برخلاف زبان فارسی، زبانهای محلی توان کشتیگرفتن با زبانی مثل روسی را ندارد!»
اما کاشکی این استاد زبان فارسی کمی دورتر از خراسان و تهران به دیگر جغرافیاهای ایران (بقیهی خاورمیانه پیشکش) هم قدم بگذارد تا ببیند دیگر زبانها هم هرکدام جهان خود را دارند و اتفاقا بعضا از نظر قدرت، تنوع و تعدد واژگان اگر از فارسی قویتر نباشند ضعیفتر هم نیستند و نه اهل کشتیگرفتن با دیگر زبانها بلکه سازنده جهانی بزرگ و زیباتر در کنار آنها هستند!
امیدوارم ایشان و همفکرانشان سری به دانشگاه کردستان و گروه ادبیات و زبان کُردی بزنند، یا در نزد متخصصین زبان ترکی، بلوچی و … بنشینند تا ببینند که جهان، بسیار پهناورتر از چشمانداز دید آنهاست!