چرا پ‌ک‌ک خود را منحل کرد؟
اردشیر پشنگ
آیا صرف راهکار و درخواست رهبر محبوس این حزب ،عبدالله اوجالان، و فعالیت صلح‌طلبانه رهبران و شخصیت‌های سیاسی کُرد و ترک علت اصلی پایان نزدیک به نیم‌قرن مبارزه سیاسی و ۴۱ سال مبارزه مسلحانه این حزب علیه دولت‌های مختلف در ترکیه بود؟ در این بین تحولات و تغییرات در چهار سطح بین‌المللی، منطقه‌ای، درون و بین‌کُردی و داخلی (ترکیه) چه تاثیری بر این تصمیم سرنوشت‌ساز پ‌ک‌ک داشته‌اند؟ آیا پ‌ک‌ک چاره و راه دیگری در پیش داشت؟ این‌ها سوالاتی است که در این ویدئو تلاش کرده‌ام بدان‌ها پاسخ دهم.
شرایط فعلی نظام بین‌الملل با عصر دو قطبی که پ‌ک‌ک طی آن در ۱۹۷۸ تاسیس شد بسیار متفاوت شده است. پ‌ک‌ک زمانی با نزدیکی به بلوک شرق به رهبری مسکو توانست حمایت‌های لجستیک، نظامی و … علیه ترکیه که متحد استراتژیک بلوک غرب بود را بدست آورد. از دهه ۱۹۹۰ به بعد هم اگر چه شوروی سقوط کرد و عصر دو قطبی به اتمام رسید اما پ‌ک‌ک توانست از شکاف و رقابت غیرسازنده میان قدرت‌های مختلف خاورمیانه نظیر سوریه، ایران، عراق، ترکیه، ارمنستان، اسرائیل و… برای تداوم بقا و بازیگری‌اش استفاده کند. طی ربع قرن اخیر، حمله آمریکا به عراق، بهار عربی و وقوع جنگ داخلی سوریه، ظهور داعش و بی‌ثباتی بیشتر منطقه، مجال‌هایی برای تداوم حیات پ‌ک‌ک ایجاد کرده بودند.
اما دیگر شرایط منطقه با تغییر و تحولاتی که در آن اتفاق افتاده است در سال‌های اخیر پ‌ک‌ک را دچار یک حصر ژئوپلتیکی در قندیل کرده بود، رشد تکنولوژی‌های الکترونیکی تسلیحاتی نظیر پهپادها و افزایش مناسبات دیپلماتیک و نظامی ترکیه در عراق و سوریه و کاهش قدرت و علاقه بازیگرانی نظیر روسیه، ارمنستان و ایران باعث کاهش بیش از پیش فضای حیاتی و تنفسی پ‌ک‌ک شد.
همچنین از سوی دیگر تحولات داخلی در ترکیه طی دو دهه اخیر و افزایش حضور و نفوذ سیاسی کُردها در پارلمان و ساختار سیاسی این کشور و نیز افزایش صداها و خواسته‌‌های مبتنی بر صلح و پایان دادن به جنگ باعث شده است عملا راهکار دموکراتیک و سیاسی فراتر از یک ژست سیاسی تبدیل به یک خواست و ضرورت استراتژیک در جامعه ترکیه شود لذا این موضوع به یک پروژه سیاسی جدی دارای طرفداران پر وزن از جمله حتی در میان افراد رادیکالی نظیر دولت باغچه‌لی تبدیل شد.
به همین دلایل این‌بار برخلاف دوره‌های تورگوت اوزال فقید و یا سکینه جانسیز که هریک به نوعی قربانی صلح‌خواهی از سوی گروه‌های جنگ طلب شدند، ظاهرا و تا اینجای کار صلح‌طلبی با قدرت بیشتری در آناتولی در حال یافتن مسیر نهایی خود است. هرچند نباید زیاد هیجان زده و یا خیلی ایده الی و خوشبین به این روند نگاه کرد.
اما قطعا همین اعلام انحلال و خلع سلاح تا همین‌جای کار یک نقطه عطف بزرگ در تحولات سیاسی امنیتی نیم‌قرن اخیر نه فقط ترکیه و کُردها بلکه در کل خاورمیانه به شمار می‌رود.
