در سقز برگزار شد؛
نشست «روزنامهنگاری در غربت»/ مروری بر زندگی و میراث مطبوعاتی حسین حُزنی موکریانی

نشستی با عنوان «روزنامهنگاری در غربت» به پاس نکوداشت زندگی حرفهای و فرهنگی سید حسین حُزنی موکریانی، یکی از چهرههای تأثیرگذار اما گمنام در تاریخ مطبوعات کوردی، عصر پنجشنبه ۱۰ مهر ۱۴۰۴ در سالن کتابخانه عمومی سقز برگزار شد. در این برنامه، پژوهشگران، روزنامهنگاران و فرهیختگان فرهنگی از ابعاد گوناگون شخصیت و آثار این روزنامهنگار پیشرو سخن گفتند.
نشست «روزنامهنگاری در غربت» با محوریت بررسی زندگی و کارنامه فرهنگی سید حسین حُزنی موکریانی، به همت خانه مطبوعات سقز و با همکاری اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی این شهرستان برگزار شد.
در این برنامه، توفیق رفیعی، روزنامهنگار و پژوهشگر تاریخ مطبوعات کوردستان، ضمن معرفی حزنی بهعنوان یکی از نخبگان عرصه روزنامهنگاری و تاریخنگاری کورد، تأکید کرد که «محور اصلی فعالیتهای حزنی، مردمدوستی و وطندوستی بوده است».
به گفته رفیعی، حزنی به همراه محمد مهری، روزنامهای پنجزبانه در استانبول منتشر کرده و در شهر حلب سوریه نیز ۱۱ عنوان نشریه در راستای توسعه زبان و ادبیات کوردی به چاپ رسانده است. وی افزود: «حزنی تنها روزنامهنگار کورد است که در سه کشور سوریه، ترکیه و عراق، آن هم در غربت، در انتشار ۱۱ نشریه نقش مستقیم یا غیرمستقیم داشته و اثری ماندگار در تاریخ مطبوعات کوردی از خود به جا گذاشته است».
او همچنین به همکاریهای علمی حزنی با مستشرقانی چون ولادیمیر مینورسکی و واسیلی نیکیتن اشاره کرد و گفت: «این ارتباطات نشانگر دانش و توان علمی حزنی در حوزههای مختلف است».
در بخش دیگری از نشست، ابراهیم (شەماڵ) اسماعیلپور، محقق زبان و ادبیات کوردی، جایگاه حزنی را با احمد خانی مقایسه کرده و اظهار داشت: «چنانکه احمد خانی پیشگام نوشتار کوردی بود، حسین حزنی نیز پیشگام روزنامهنگاری کوردی است». او افزود که حزنی با تخلصهایی چون «داماو»، «بیژن» و «خدوم» قلم میزد و شواهدی وجود دارد که نشان میدهد ممکن است پیش از خاندان بدرخانی نیز نشریه منتشر کرده باشد.
سید کامیل عیسیزاده، از نوادگان حسین حزنی، نیز در سخنانی به بخشی از زندگی حزنی در روستای «اینچکه» سقز اشاره کرد و بخشی از تاریخ خانوادگی او را بازگو نمود.
در ابتدای این مراسم، ابراهیم محمدحسینی، نماینده خانه مطبوعات در سقز، مروری بر فضای روزنامهنگاری معاصر با حزنی ارائه داد. وی با اشاره به همزمانی دوران حزنی با حکومت ناصرالدین شاه تا پهلوی دوم، گفت: «حیات حرفهای حزنی با دوران پرتلاطم جنگ مطبوعاتی، شبنامهنویسی و شکلگیری انجمنهای روزنامهنگاران مقارن بود». وی همچنین خبر از برگزاری جشنواره مطبوعات به نام حسین حزنی در آینده نزدیک داد.
در بخش دیگری از نشست نیز به اشتباه رایج در منابع مکتوب درباره محل تولد حزنی اشاره شد؛ بسیاری از منابع او را اهل مهاباد دانستهاند، درحالیکه وی در روستای «اینچکه» از توابع سقز به دنیا آمده است.
نشریاتی که حزنی در تأسیس یا انتشار آنها نقش داشته، شامل عناوینی چون: کوردستان (استانبول، ۱۹۱۷)، آرارات، بوتان، چیای کُرمانج، دیاربکر، سوران (حلب، ۱۹۲۵)، مجله زاری کرمانجی (رواندز، ۱۹۲۶)، ژیان (سلیمانی، ۱۹۳۴)، رووناکی (ههولیر، ۱۹۳۵–۱۹۳۶) و دهنگی گیتی تازه (بغداد، ۱۹۴۳–۱۹۴۵) بوده است؛ مجموعهای که نشان از گستره جغرافیایی و فرهنگی فعالیتهای او دارد.
این نشست روز پنجشنبه، ۱۰ مهر ۱۴۰۴، ساعت ۱۶ در سالن کتابخانه عمومی سقز (جنب پارک مولوی کورد) برگزار شد و با استقبال گرم علاقهمندان به تاریخ و مطبوعات کوردی همراه بود.