جای پای تفرجگاه‌ها ساختمان سبز می‌شود
یکی از نمادهای هویتی شهر سنندج تپه‌های آن است که در طول سالیان گذشته بسیاری از آن‌ها برای ساختمان‌سازی صاف‌شده‌اند و آستین‌ها برای تخریب تعداد اندک باقی‌مانده بالا زده شده است.
شهر سنندج مرکز استان کردستان، به دلیل دارا بودن تپه‌های فراوان به شهر هزار تپه معروف است، تپه‌هایی که از دهه ۶۰ به بعد طعمه شهرسازی و بسیاری از آن‌ها تخریب شدند.
سنندجی‌ها علاقه فراوانی به تپه‌های موجود در سطح شهر دارند و این را می‌توان در شعر شاعران و داستان‌های نویسندگان در دوره‌های مختلف تاریخی مشاهده کرد.
بیشتر این تپه‌ها تفرجگاه مردم این شهر بودند که متأسفانه تعداد زیادی از آن‌ها در چند دهه اخیر صاف‌شده و در آن‌ها ساختمان‌هایی احداث کرده‌اند و اکنون نوبت به یکی از شاخص‌ترین تپه‌های سطح شهر رسیده است.
«کوچکه ره ش» یکی از تپه‌های شاخص سنندج و دارای چشم‌اندازی فوق‌العاده است و همین باعث شده عده‌ای برای تصاحب و ساخت‌وساز در آن آستین‌های خود را بالا بزنند.
در دوره استاندار اسبق کردستان و در کارگروه زیربنایی و شورای برنامه‌ریزی و توسعه استان اراضی این تپه که جزو اراضی ملی است از سوی راه و شهرسازی به پارک علم و فناوری استان اختصاص پیدا کرد.
شهرداری مجوز ساخت‌وساز در «کوچکه ره ش» را صادر نکرده است
شهردار سنندج در ارتباط با ساخت‌وسازها در «کوچکه ره ش» گفت: هیچ نهاد و ارگانی از شهرداری برای ساخت‌وساز در این تپه مجوز نگرفته است.
حشمت اله صیدی با اشاره به اینکه تنها شهرداری مجوز حصار کشی در «کوچکه ره ش» را صادر کرده است، بیان کرد: بر اساس مصوبه کارگروه زیربنایی و شورای برنامه‌ریزی و توسعه استان در زمان استاندار اسبق یعنی حدود سه سال پیش این محوطه به پارک علم و فناوری استان اختصاص داده شده است.
وی با اشاره به اینکه این منطقه جزو اراضی ملی است و از طریق راه و شهرسازی زمین موردنظر اختصاص‌یافته است، اظهار داشت: ازآنجاکه برخلاف مصوبه کارگروه و شورای مذکور در «کوچکه ره ش» فعالیت کردند مانع از ادامه کار آن‌ها شدیم و اکنون کار متوقف شده است.
عده‌ای از فعالان فرهنگی، ورزشی و شهرسازی و در کل سازمان‌های مردم‌نهاد فعال در سنندج به‌محض اطلاع از آغاز ساخت‌وساز در «کوچکه ره ش» گرد هم آمدند و در بیانیه‌هایی خواستار توقف عملیات آماده‌سازی و خاک‌برداری در این تپه شدند.
فرماندار شهرستان سنندج با بیان اینکه مخالف هرگونه ساخت‌وساز در تپه‌های موجود در سطح شهر هستیم گفت: به دنبال جابه‌جایی زمین محل احداث پارک علم و فناوری در سنندج هستیم.
حفظ «کوچکه ره ش» خواسته به‌حق سنندجی‌ها
صلاح حقیقیان یکی از فعالان ورزشی کردستان در ارتباط با «کوچکه ره ش» گفت: در دهه‌های ۲۰، ۳۰ و حتی ۴۰ این تپه محل تمرین ورزشکاران بود و به‌جای ورزشگاهی که نداشتند در این محوطه حضور پیدا می‌کردند.
وی عنوان کرد: مدتی پیش اطلاع پیدا کردیم که عده‌ای اقدام به تخریب «کوچکه ره ش» و محوطه اطراف آن کرده‌اند و پیگیری‌هایی در ارتباط با اینکه مجوز این تخریب و ساخت‌وساز از کدام ارگان صادرشده، انجام دادیم که تاکنون به نتیجه‌ای نرسیده‌ایم.
وی با اشاره به اینکه فرماندار سنندج تأیید کردند که قرار است در این محوطه پارک علم و فناوری احداث شود، بیان کرد: ما مخالف توسعه نیستیم و حتی توسعه را حق مردم خود می‌دانیم.
حقیقیان اظهار داشت: ما خواهان حفظ «کوچکه ره ش» که یکی از نمادهای هویت شهر سنندج است، هستیم.
شهر سنندج به تپه‌ماهور مشهور است
سید اسماعیل حسینی یکی از فعالان فرهنگی استان کردستان هم با اشاره به اینکه در جامعه ما کلمه توسعه به انحراف رفته است، گفت: شهر سنندج به تپه‌ماهور(تپه‌هایی که شکل کیهانی دارند) مشهور است و این یکی از هویت‌های شهر ما است.
وی با بیان اینکه در فرهنگ‌عامه مردم سنندج در قالب ضرب‌المثل، داستان و شعر بسیار به تپه‌ها اشاره شده است، بیان کرد: علاوه بر این بسیاری از عرفا و شعرای ما وصیت کردند که بر روی تپه‌های شهر آن‌ها را به خاک بسپارند که این نشان از اهمیت وجود تپه‌ها در شهر سنندج است.
وی عنوان کرد: متأسفانه در این برهه زمانی در جامعه ما به‌جای اینکه شاهد تلفیق سنت و مدرنیته باشیم، سنت را برای توسعه مدرنیته از بین می‌برند.
این فعال فرهنگی کردستانی اضافه کرد: جای بسی تأسف است که مسئولان ما اعم از استاندار، مدیران دستگاه‌های اجرایی، شورای شهر و شهرداری‌ها با نخبگان ارتباطی ندارند و خود بدون مشورت با آن‌ها و حتی آحاد مردم اقدام به اجرای برنامه‌ها و طرح‌هایی که می‌کنند که اکثراً با آن مخالف هستند.
ممنوعیت ساخت‌وساز در تپه‌های واقع در حریم شهر
کاوه اسدی یکی از وکلای شهرستان سنندج هم به تخریب تپه‌ها ازلحاظ حقوقی اشاره کرد و گفت: شورای عالی شهرسازی و معماری طی مصوبه‌ای در اواخر سال ۹۵ هرگونه ساخت‌وساز در تپه‌های واقع در حریم شهر را ممنوع کرده است لذا هیچ ارگان و یا شخص حقوقی و یا حقیقی خاصی اجازه ساخت‌وساز در این تپه‌ها را ندارد.
وی با اشاره به اینکه در مصوبه مذکور به آب‌های روان و تپه‌ها در دو بند اشاره شده است، بیان کرد: مصوبات شورای شهرسازی و معماری لازم‌الاجرا است و استانداران و شهرداران مکلف به رعایت دستورات آن هستند.
وی در ارتباط با ضمانت اجرایی مصوبات این شورا اظهار داشت: طبق ماده ۵۷۸ قانون مجازات اسلامی هر کدام از مسئولان دولتی از مصوبات نهادها چشم‌پوشی کنند به یک تا پنج سال انفصال‌ازخدمت محکوم می‌شوند.
اسدی ادامه داد: به نمایندگی از بخش حقوقی از مدعی‌العموم درخواست دارم برای حفظ و حراست از منابع ملی و عمومی که حق تمام شهروندان است، به این مهم ورود پیدا کنند تا از تخریب بیشتر «کوچکه ره ش» جلوگیری شود.
وی اضافه کرد: ما چیزی فراتر از قانون نمی‌خواهیم و خواهان رعایت آنچه حق‌وحقوق شهروندی ما است، هستیم.
بدون توجه به واکنش مردم در سنندج نمادهای هویتی شهر تخریب می‌شود
صلاح‌الدین ویسی دکترای شهرسازی هم گفت: رشد شهر سنندج زمانی ملایم بود اما در مقطعی به‌یک‌باره افزایش پیدا کرد و عده‌ای از خلأ قوانین شهرسازی استفاده و در مناطقی اقدام به ساخت‌وسازهای بی‌رویه کردند و همین امر باعث رشد ناهمگون این شهر شد.
وی عنوان کرد: بسیاری از تپه‌هایی که زمانی تفرجگاه مردم ما بودند به ساختمان‌های مسکونی تبدیل شدند و تنها تپه‌هایی که از نظر ساختمان‌سازی مقرون‌به‌صرفه نبودند تا الآن باقی‌مانده‌اند.
وی «کوچکه ره ش» را یکی از نمادهای هویتی و تاریخی سنندج خواند و عنوان کرد: «کوچکه ره ش» یکی از سه تپه شاخص و مهم شهر ما است.
ویسی ادامه داد: تنها سنندج شهر تپه‌ماهورها نیست بلکه در دیگر کشورها مانند سوئیس و پرتقال هم شهرهای تپه‌ماهور وجود دارند.
وی ادامه داد: یکی از مشکلات و ضعف‌های معماری و شهرسازی ما این است که بدون توجه به فکر و واکنش مردم اقدام به تخریب نمادهای هویتی شهر شده و جایگاه عمومی مردم در نظر گرفته نمی‌شود.
وی اظهار داشت: این در حالی است که در کشورهای توسعه‌یافته ابتدا مردم اطلاع می‌یابند و نظر می‌دهند آنگاه اقدامات و طرح‌ها در چنین محوطه‌هایی شامل آثار هویتی و تاریخی انجام می‌شود.
تعارض پروژه «کوچکه ره ش» با مصوبه شورای عالی شهرسازی
کاوه زارعی دکترای عمران و سردبیر نشریه تخصصی راه‌ساز هم گفت: پروژه در حال اجرا در «کوچکه ره ش» در تعارض آشکار با مصوبه شورای عالی شهرسازی و معماری است.
وی با اشاره به اینکه برای دریافت مجوز اجرای هر طرحی در این محوطه نیاز به تشکیل کمیسیون‌های کشوری و استانی است، ادامه داد: اجرای این طرح هیجانی و عجولانه است و در آن هیچ سناریویی برای آینده دیده نشده است.
وی عنوان کرد: اضافه کردن هکتارها زمین برای احداث پارک علم و فناوری بدون آینده‌نگری خلل در توسعه شهر ایجاد و ترافیک در معابر منتهی به این مسیر هم افزایش پیدا می‌کند.
زارعی بیان کرد: این اقدام چون مطالعه نشده و نسنجیده است زمانی که خدمات به پارک علم و فناوری در حال احداث در این محوطه ارائه شود فرصتی برای رانت‌خواری و هجوم عده‌ای برای ساخت‌وسازهای بیشتر در این منطقه فراهم خواهد شد.
وی اظهار داشت: متأسفانه طرحی که در «کوچکه ره ش» اجرا می‌شود کپی‌برداری از شهرهای دیگر است و توپوگرافی این منطقه در آن در نظر گرفته نشده و بومی‌سازی نشده است.
بسیاری از مردم معتقدند که اگر این تپه هم مانند «آبیدر» ثبت ملی می‌شد کمتر در معرض تخریب قرار می‌گرفت که مسئول ثبت آثار در اداره کل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان در این خصوص به خبرنگار مهر گفت: اگر آبیدر ثبت ملی شده به دلیل وجود چشمه‌های آب فراوان، گونه‌های گیاهی متنوع و منحصربه‌فرد، زیستگاه برخی از جانوران و دارا بودن چشم‌اندازی فوق‌العاده بوده است.
محمد عبدالله پور عنوان کرد: لذا تپه «کوچکه ره ش» وجهه ملی ندارد ولی از لحاظ استانی و شهرستانی بسیار حائز اهمیت است و مسئولان و مردم منطقه باید در کنار هم آن را حفظ کنند.
بی‌شک همگان به‌ویژه مسئولان از تعلق‌خاطر سنندجی‌ها نسبت به تپه‌های موجود در این شهر آگاه هستند و انتظار می‌رود در راستای حفظ این نمادهای هویتی تلاش کنند.
منبع: مهر
