زندگی متفاوت حاشیه‌نشینان سقز
سقز- واکاوی- محلە قەوخ یکی از پر جمعیت‌ترین محلە‌های کم برخوردار شهر سقز است، هرچند این محلە در جوار شهرک دانشگاەِ برخوردار از امکانات رفاهی و مناسب واقع شده، اما متأسفانە در ادوار گذشته توجهی از طرف مسئولین امر به این محله معطوف نشده است.
از همان تقاطع شهرک دانشگاه و خیابان محله قەوخ، تبعیضات و عدم تخصیص امکانات و نارسایی خدمات به این محله حاشیه‌نشین خودنمایی می‌کند و با کمی تأمل به دو طرف خیابان بیشتر متوجه توزیع ناعادلانه خدمات و امکانات شهری می‌شوید.
با قدم زدن در کوچه پس کوچه‌های محله متوجه می‌شوید که مردمان این محله زندگی متفاوتی از دیگر محلات شهر را تجربه می‌کنند، وارد این محله که می‌شوید با کوچه‌های نامنظم و بد قواره و خیل عظیم تیر برق‌ها در وسط معابر، خیابان و کوچه‌های خاکی و انباشته از زباله و در کنار آن کودکان معصوم در حال بازی مواجهه می‌شوید.
اگرچه این محله از سال ۱۳۸۷ بە محدودە شهری الحاق شده اما تعداد کوچە و خیابان‌های آسفالت شدە و بتن‌ریزی شدە هم اکنون این محلە بە تعداد انگشتان دست نمی‌رسد و بیشتر کوچە‌های آن فاقد زیرساخت استاندارد فاضلاب و دیگر تاسیسات شهری می‌باشد و تاکنون دولت و شهرداری و ستادهای ملی و استانی و شهرستانی باز افرینی شهری به عنوان نهادهای مسئول نسبت به توسعه و کم کردن الام و رنج ساکنان این محله بی‌توجه بوده‌اند و هیچ طرح توسعه‌ای در این محله اجرایی نشده و در دست اقدام هم نیست.
از دیگر مشکلات این محله وقفی بودن بیشتر زمین‌های مسکونی است که موجب مشکلات عدیده برای ساکنان آن شده است و به دلیل اختلاف مالکان این زمین‌ها با اداره اوقاف و امور خیریه تاکنون گرهی از مشکلات ساکنان این محله باز نشده است و علی رغم پیگیری‌ها و اقامه دعوای تعدادی از ساکنان در دادگستری شهرستان سقز، حکم قطعی صادر نشده و مشکلات همچنان لاینحل برقرار هستند.
نبود فضای آموزشی استاندارد همراه با برخورداری از شور و شعف کودکانه از دیگر نیازهای محله قەوخ می‌باشد. تنها مدرسه دخترانه در مقطع ابتدایی محله مدرسه ابتدایی مائده است که ورودی آن داخل یک کوچه چهار متری قرار گرفته است و وضعیت ظاهری مدرسه انقدر نابسامان است که چندان جذابیتی برای وابسته کردن کودک به محیط آن دیده نمی‌شود.
از دیگر ضروریات آموزشی این محله دبیرستان دخترانه است که به دلیل عدم وجود آن تعدادی از دخترانی که باید به این مقطع تحصیلی ورود می‌کردند به دلیل اعمال هزینه به خانواده و طولانی بودن مسیر آمد و رفت ترک تحصیل کرده‌اند و یا خانواده‌های آنها با مشکل مواجهه شده‌اند.
قابل ذکر است این مشکلات فضای اموزشی در حالی است که در طرح تفضیلی شهری چندین مکان با کاربری اموزشی جانمایی شده است که متاسفانه به دلیل کم توجهی مسئولین امر در گذشته و لابیگری مالکان، این زمین‌ها تحصیل نشده و ناباورانه به مسکونی تغیر کاربری داده شده است.
صفر بودن سرانه فضای سبز و فضای ورزشی از دیگر مشکلات و معظلات این محله است که با توجه به سطح اهمیت ان و پیگیری‌ها و درخواست اهالی محله تا کنون اداره مربوطه و واحد فضای سبز و زیباسازی شهری اقدامی را صورت نداده‌اند و کماکان ساکنان این محله محروم از بوستان و فضای سبز و تأسیسات ورزشی هستند و به لطف مسئولین امر، مردم به جای هوا، گرد و خاک تنفس می‌کنند.
تلنبار شدن مشکلات محله قەوخ در سایه کم توجهی مسئولین شهری در حالی است که دیگر شهرها و استانهای همجوار در راستای محرومیت زدایی و توسعه متوازن شهری برنامه محله محور و اتخاذ سیاست تبعیض مثبت را برای محلات کم برخوردار و حاشیه‌نشین دنبال می‌کنند، که متأسفانه در شهر سقز تاکنون هیچ برنامه‌ای برای محرومیت‌زدایی محلات تدوین نگردیده است و در بر همان پاشنه سالهای گذشته می‌چرخد و شهرداری همان سیاست‌های سالهای گذشته که در هر محله سالیانه یکی دو کوچه را اسفالت نماید و بیشتر فعالیت‌ها عمرانی و زیباسازی شهری را در مسیرهایی اجرا می‌کند که بیشتر در معرض دید عمومی شهروندان است و هیچ خبری از اختصاص بودجه جهشی به محلات حاشیه نشین و زدودن محرومیت از این محلات با گذشت چهار ماه از فصل عمرانی نیست.
در پایان ضرورت دارد که مسئولین شهری با توجه به جمعیت زیادی که این محله در خود جای داده و با توجه به رونق ساخت و سازی که در گذشته و اکنون در این محله در جریان بوده و است و اکثر ادارات خدمات رسان از آن منتفع شده‌اند به مسئولیت اجتماعی خود در راستای محقق ساختن خواست و مطالبات مردم اقدام نمایند، چون اکنون آنچه ما در این محله شاهد آن هستیم موجی از نگرانی و یأس و نارضایتی به دلیل محروم کردن مردم این محله از خدمات و امکانات شهری چه در حال و چه در گذشته می‌باشد که امید است در راستای زدودن آن اقدامی جدی و عملی از سوی مسئولین شهری اتخاذ گردد.
سقز- واکاوی- یادگار فرجی کَسنَزان
