روز جهانی مسجد و نگاهی به چند مسجد تاریخی در سقز
۳۱ مرداد روز جهانی مسجد است، فارغ از دلیل نامگذاری این روز که از آتش زدن بخشی از مسجدالاقصی توسط یک شهروند اسرائیلی سرچشمه میگیرد، نقش مساجد در فرهنگ مسلمانان را نباید نادیده گرفت.
در سقز حدود ۳۵۰ مسجد وجود دارد که ۷۰ مسجد در شهر و مابقی در روستاها قرار دارند. در میان آنها چند مسجد تاریخی وجود دارد که از جملهی آن مساجد روستاهای سرا، ترجان، تمبربگ و مساجد دومناره و شیخ مظهر را میتوان نام برد. البته مسجد عمربن خطاب نیز با اینکه تاریخی نیست اما هم به لحاظ معماری و هم به لحاظ فرهنگی و حتی سیاسی دارای جایگاه ویژه است. طراحی، معماری و آجرکاری این مسجد به دست مرحوم عبدالله شریفپور مشهور به “عهبه کڵاو سوور” از معماران نامی سقز انجام شده است.
برعکس مساجد مشهور سنندج که از نظر معماری دارای ظرافت و زیباییهای بیشتری هستند، مساجد سقز دارای سبک بومی و منطقهای بوده و از تزئینات معماری ویژه بیبهرهاند.
از سوی دیگر در سالهای اخیر تعداد زیادی از مساجد شهر و روستاها نیز بازسازی شده و تغییرات اساسی به خود دیده است، میتوان گفت در بازسازی و یا بنیاد نهادن یک مسجد جدید خصوصا مساجدی که در مسیرهای پُر رفت و آمد قرار دارند کاربری تجاری به منظور حفظ استقلال مالی مسجد پُر رنگتر شده و کمتر به جنبههای تزئینی آن توجه میشود. اما هرچه هست نقش مسجد پس از ۱۴۰۰ سال از ظهور اسلام هرچند تغییراتی به خود دیده است اما همچنان پُر رنگ است.
