چنبره مثلث شوم اقتصادی بر نفس های بازار بانه!
بسته شدن معابر مرزی که شاهرگ امرار معاش مردم شهر بانه است و باز شدن آنها هم مهمترین خواست اعتصاب کنندگان طی ماههای گذشته بود، امری که اصلی ترین عامل بی رونق شدن بازار بانه و وضعیت اسفبار مردم این شهر است. از جمله عوامل تاثیرگذار دیگر می توان به نوسانات قیمت ارز و پایین آمدن ارزش ریال در برابر دلار، پایین آمدن قدرت خرید مردم ایران به صورت عام و مشکلات ارسال کالا از بانه به شهرهای دیگر برای مشتریان اشاره کرد.
مدتی بود زمزمه بسته شدن معابر مرزی ترس و دلهره ای را به جان بازاریان و کسبه بانه انداخته بود. زیاد طول نکشید که این کابوس ترسناک مردم شهر رنگ واقعیت به خود گرفت و همین هم مردم را بر آن داشت تا برای رساندن صدای اعتراض خود نهایتا دست به اعتصاب زنند. اکنون کمتر کسی است که در رابطه با اعتصاب ۲۵ روزه بانه چیزی نشنیده باشد. در طول همان ۲۵ روز بارها و بارها دلایل اعتصاب مردم شهر و خواسته هایشان به طرق گوناگون مطرح شد و در همان زمان هم وعده وعیدهای زیادی از جمله پیگیری مطالباتشان به آنها داده شد.
امروز اما با گذشت بیش از ۷ ماه از این اعتصابات با گشتی در داخل شهر و اندکی هم کلام شدن با کسبه و بازاریان به وضوح در می یابید که وضعیت شهر از روز اعتصابات به این طرف نه تنها بهبود نیافته که بدتر هم شده و از قرار معلوم یک سری عوامل دست به دست هم داده و موجب بوجود آمدن شرایط مذکور شده اند.
نفس های آخر بانه
در واقع بسته شدن معابر مرزی که تا آن روز مردم از طریق آنها امرار معاش می کردند مهمترین و اصلی ترین عامل بی رونق شدن بازار بانه بوده و از سه جهت تیشه به ریشه این بازار زده است. این سه عامل عبارتند از کم شدن وارد کردن کالا، خارج شدن بازار از حالت رقابتی و افزایش هزینه های وارد کردن کالا.
در درجه اول بدیهی ست که بسته شدن معابر به معنای کمبود جنس در بازار است. همین کم شدن کالا در بازار باعث کاهش عرضه شده و موجبات گران شدن قیمت ها و بالطبع کسادی بازار را فراهم آورده است.
از سویدیگر بسته شدن معابر مرزی باعث شد که وارد کردن کالا ازراهها ومعابر دیگر انجام گیرد که وارد کردن کالا از این مسیرها به دلیل ریسک بالا، صعب العبوری، بی برنامگی و یک سری شرایط خاص دیگر تنها با هزینه های بسیار بالا امکان پذیر است و این امر سبب شده تنها کسانی خاص بتوانند هنوز هم کالاهای خود را وارد کنند. یکی از دلایل مناسب بودن قیمت ها در بانه، رقابتی بودن بازار بود. هر روز ساعت ۸ صبح قیمت کالاهای مهمی همچون تلویزیون های ال.ای.دی و سینمای خانگی سونی، سامسونگ، ال جی و فیلیپس در بازار شهرداری بانه برای کل ایران تعیین می شد. کسانی که گذرشان به این شهر افتاده باشد می دانند اختلاف قیمت ها از این فروشگاه به آن فروشگاه و از این پاساژ به آن پاساژ در حد۱۰ هزار تومان بود. اما امروز به دلیل شرایط خاص وارد کردن کالا و مهیا بودن شرایط تنها برای کسانی محدود، بازار از حالت رقابتی خارج شده که این امر هم به معنای سود کلان برای افرادی محدود و در نتیجه بالا رفتن قیمت ها است.
در نهایت با بسته شدن معابر مرزی هزینه های وارد کردن کالا از معابر جدید در حد غیرقابل تصور بالا رفته که افزایش هزینه ها هم به نوبه خود به معنای افزایش قیمت کالاها و به صرفه نبودن کالا برای مشتریان بحران زده ایران امروز است. یکی از کاسبکاران بانه به اسم «لقمان» در این باره گفت: پارسال برای یک کالای مشخص، به عنوان مثال یک لباسشویی، ۱۵۰ هزار تومان هزینه بار پرداخت می کردیم که امسال به دلیل بسته شدن معابر مرزی و بالا رفتن هزینه های وارد کردن کالا، برای وارد کردن همان لباسشویی یک ملیون و دویست هزار تومان هزینه پرداخت می کنیم. طبیعی است که این افزایش هزینه ها موجب افزایش قیمت کالا می شود که گرانی اجناس هم یکی ازدلایل مهم و قابل توجه کسادی بازار بانه است.
یکی دیگر از بازاریان به اسم «ریبوار» در رابطه با تاثیر بسته شدن معابر مرزی بر قطع این شاهرگ حیاتی مردم شهر و کسادی بازار گفت: به نظر من بسته شدن معابر مرزی اصلی ترین دلیل از رونق افتادن بازار بانه است. اگر این معابر را به وضعیت قبل بازگردانند و هزینه های فوق العاده بالای واردات از قیمت کالاها حذف شود، طبیعتا قیمت ها معقول تر و در حد توانایی این روزهای مردم خواهد بود. باز مانند گذشته تمایل به خرید کالا از بازار بانه در بین مردم دیگر شهرها افزایش یافته و رونق به این بازار بر میگردد.
نوسانات شدید نرخ ارز و سقوط ارزش ریال نسبت به دلار یکی دیگر از عوامل قابل توجه بی رونق شدن بازار بانه است. در واقع کاسبکاران این شهر یا کالاهای خود را به دلار خریداری می کنند که در این صورت نرخ دلار بر کسب شان تاثیر مستقیم دارد یا این کالاها را به صورت امانی وارد می کنند که به محض فروش کالا باید مبلغ آن را به دلار برای فروشنده حواله کنند که نوسانات ارزی بیشتر بر این گروه تاثیر میگذارد.
درروزهای اوج بازار بانه قیمت دلار ۳۰۰۰ تومان بود و طبیعی ست که دلار ۱۲ یا ۱۳ هزار تومان به معنای افزایش افسار گسیخته قیمت کالاهاست و محتمل ترین نتیجه این افزایش قیمت ها کاهش معاملات و خرید و فروش می باشد که بازار بانه هم از این قاعده کلی مستثنا نبوده و بیشترین آسیب را از این نوسانات متحمل شده است.
یکی دیگر از بازاریان بانه به اسم «هیمن» در این رابطه میگوید: به نظر من یکی از اصلی ترین دلایل کسادی بازار بانه عدم ثبات در قیمت ارز است و به دلیل اینکه بازار بانه به قیمت دلار وابسته است و معاملات و واردات بر مبنای دلار صورت می گیرد، تا وقتی که بازار ارز در ایران ثبات پیدا نکند، وضع بازار بانه هم از این نا بسامانی و کسادی در نمی آید. وی افزود: ما شاهد بوده ایم که هر بار که تنها یک ماه قیمت ها به یک ثبات نسبی می رسند، بازار هم تا حدی به تکاپو می افتد.
عامل دیگری که در این شرایط نابسامان بازار بانه مزید بر علت شده است، پایین آمدن قدرت خرید مردم ایران و به عبارتی خالی شدن جیب مردم است. در این شرایط پایین آمدن قدرت خرید مردم، حتی اگر کالاهای بانه ای به دلیل موارد ذکر شده، افزایش هم نمی یافت، باز هم شرایط اقتصادی مردم، بر بازارهای کل کشور به صورت عام و بانه به طور خاص تاثیر میگذاشت چه رسد به شرایط این روزهای قیمت ها که این دو مساله با هم پیوند خورده و موجبات این وضعیت بحرانی را بیش از پیش فراهم آورده اند.
در نهایت حتی اگر با وجود تمام موارد ذکر شده کالایی وارد بانه شود، مسایل و مشکلات بوجود آمده بر سر راه ارسال کالا به خارج از بانه و برای شهرهای دیگر و برای مشتریان و متقاضیان، یکی دیگر از سنگ های سر راه کسابت بانه ای هاست. فروش اینترنتی و ارسال کالا برای مشتریان طی چند سال اخیر شرایط مناسبی را برای کسب و کار مردم بانه بوجود آورده بود و از طرفی نوعی سهولت خرید برای مشتریان شهرهای دورنزدیک بود چراکه دیگر خود مجبور به سفر نبودند. به این صورت که کالای مورد نظر خود را انتخاب کرده، هزینه ارسال آن را می پرداختند و کالا برای آنان درب منزل ارسال می شد. اما در شرایط بوجود آمده سخت تر شدن خارج کردن کالا از بانه، گران شدن قطعات خودرو و موارد مشابه موجب بالا رفتن هزینه ارسال کالا و باز هم مقرون به صرفه نبودن آن می شود.
از سویی هم افزایش چندین برابری هزینه های سفر، برای کسی که بخواهد خود سفر کند موجب شده که خریدار به کل عطای سفر و خرید را با هم به لقایش ببخشد.
منبع|فراتاب