فقر اقتصادی، عامل کیفیت پایینِ یادگیریِ زبان خارجه در شهر سقز

شهلا رسولی| مدرس زبان انگلیسی

چرا فراگرفتن زبان خارجه و بویژه زبان انگلیسی شهروندان سقزی در سطح پایینی است؟ چرا در کلان شهرهایی مانند تهران و اصفهان، تبریز و … سطح یادگیری و آموزش زبان خارجه به مراتب بالاتر از شهرهای اطراف است؟
این سوالی بود که مُدام از من پرسیده می شد؟ اوایل کمی مکث می کردم و بدون اینکه پاسخی داشته باشم لبخندی تحویل می دادم و سکوت. بعد از گذشت مدتی و ارتباط و تعامل با اکثر آموزشگاههای سقز  و  نیز فراگیران زبان انگلیسی و همچنین بر اساس اطلاعاتی که از سطح زندگی مردم دریافت کردم، شاید حالا بتوانم دلایلی بر این وضعیت داشته باشم. البته بررسی بیشتر جوانب قضیه ساز و کاری دیگر می طلبد که خارج از این مقال است.
به دور از هر نوع نگاهی، باید گفت زبان انگلیسی شیرین، جذاب و در عین حال نسبت به سایر زبانها آسان تر است. این زبان رایج ترین زبان گفتاری در جهان است و از هر پنج نفر ، یک نفر توان صحبت کردن با آن را دارد، با این حال اکثر مردم در سراسر دنیا تصمیم و یا تمایل به یادگیری آن به عنوان زبان دوم داشته و در سال های اخیر یادگیری این زبان از سنین پایین رایج تر شده است.
با وجود اهمیت زبان انگلیسی تعداد افراد متخصص و با تجربه در زبان انگلیسی بسیار کم است. دلایل متعددی باعث این وضعیت شده است که مهمترینشان به نظام آموزشی بر میگردد، که فقط شامل شهر ما نشده و می توان گفت یک ایراد بزرگ آموزشی در کشور تلقی می گردد. اینکه چرا فردی نزدیک به پنجاه ماه در مدرسه زبان انگلیسی فرا میگیرد و قادر نیست خود را به زبان انگلیسی معرفی و یا یک مقاله ی ساده را به زبان انگلیسی بخواند و ترجمه کند را بنده بررسی نخواهم کرد و پاسخ آنرا به عهده ی نظام آموزشی و همینطور دانش آموزان می گذارم. این در حالیست که اگر معلم ، معلم زبان باشد و دانش آموز عاشق فراگرفتن زبان، حداقل یک سال کفایت می کند که او از تواناییهایش در زبان انگلیسی استفاده کند.
علاقمندان در مرحله بعد به سراغ آموزشگاههای زبان انگلیسی می روند، اما این آموزشگاهها نیز به نوبه خود در این وضعیت دخیل اند، دلایل زیر ناشی از کژ کارکردی آموزشگاههاست:
۱٫ به زبان انگلیسی مانند جدول مندلیف و یا فرمولهای فیزیک نگاه می کنند، این درحالیست که باید باور آنها به اینکه یادگیری زبان نیاز به ممارست و تمرین و صبوری دارد را تغییر دهیم تا در آخر همچون زبان مادری فرد را توانمند کند.
۲٫ در اکثر آموزشگاهها سیستم های نوین آموزشی و ابزارهای با کیفیت جهت یادگیری زبان خارجی وجود ندارد، که البته این نکته به سطح رفاه اجتماعی و نیز وضعیت اقتصادی مردم شهر برمیگردد.
۳٫ آموزش زبان انگلیسی توسط مدرسانی که سطح زبان آنها در حد نمره شش و یا هفت آیلتس نیست ، تدریس می شود و  تنها ملاک اجازه تدریس در اکثر آموزشگاهها دارا بودن مدرک فلان موسسه و دانشگاه است.
۴٫ حقوق پایین مدرسان و همچنین نداشتن بیمه، که دلیل اصلی بی انگیزگی این افراد در روش تدریس درست و جذاب است.
۵٫ فشار اقتصادی خانواده ها و در نتیجه آن فشار روانی که به بچه ها وارد می شود،  در این مورد هدف از یادگیری زبان که در واقع چیز دیگری است را به نمره گرفتن و تمام کردن ترم و کتاب تغییر می دهد.

به غیر از دلایل اقتصادی با در نظر گرفتن چند گام ساده امیدوارم کمکی به فراگیران و مدرسان کرده باشم:
۱٫ وسواس را کنار بگذارید، به افرادی که در اطرافتان این سوالاتی از قبیل ؛از روی کتاب کتاب می خوانید؟ لهجه ات بریتیش است یا امریکن؟ کدام کلاس می روی؟ چه سطحی؟ و… می پرسند بی اهمیت باشید.
۲٫ سعی کنید صد کلمه ی اولی که برای صحبتهای ابتدایی و معمولی استفاده می شود را حفظ باشید زیرا که با وجود آن نیمی از متون زبان انگلیسی را خواهید فهمید!
۳٫ دفتر یادداشت کوچکی بردارید و روزانه کارهای خود را با انگلیسی بنویسید و سعی کنید هربار از روی یک پاراگراف انگلیسی بنویسید تا ذهن ناخودآگاه شما درستی و زیبایی جملات را تشخیص دهد.
۴٫ از گرامر در ذهن خود غول نسازید، یک بچه دوسه ساله که تازه به صحبت کردن زبان مادریش مشغول شده از گرامر چیزی نمی داند. پس برای یادگیری زبان به خودتان سخت نگیرید و در ابتدا فقط سعی کنید جملاتی بسازید و منظورتان را برسانید.
۵٫ به علاقه تان نیز نگاهی بیندازید، اگر شیمی دان هستید برای یادگیری به متون شیمی ، اگر خبرنگار هستید به اخبار انگلیسی، اگر عاشق فوتبال هستید به متون و اخبار ورزشی انگلیسی و …. رجوع کنید.
با  امید به روزی که در شهر ما نیز ، نگرانی اقتصادی کمرنگ شود تا هم معلمان و هم دانش آموزان در شرایط روحی بهتری به آموزش و فراگرفتن زبان انگلیسی بپردازند.