ما و مطالبات بر زمین مانده؛ چه کسی مقصر است؟ مسئول، رسانه یا شهروندان؟

✍️هیوا نوروزی
انگار قرار نیست قدم از قدم برداشته شود، آجر روی آجر گذاشته شود و امضا پای سندی بنشیند مگر اینکه پلاکاردهای تقدیر و تشکر توسط شهروندان آماده و رسانەای با گرافیک غلیظ و متون پُر طمطراق این تقدیر و تشکر را منتشر کند.
این روند بطور تلویحی القای روزمرگی برخی دستگاهها و تخفیف وظایف را میرساند، وگرنه بهسازی جداول و آسفالت معابر، تقویت مخابرات در چند نقطه روستایی، تخصیص امکانات به حاشیه شهر، روستاگردی مسئولان، افزایش سهمیه آرد فلان نانوایی و دهها اقدام دیگر چه تازگیای دارد و چقدر مردم را ذوقزده میکند که ساکنان آن مناطق ولیمه راه بیندازند تا مبادا ناسپاسی از مسئولان محسوب شود؟!
اگرچه تیغ مشکلات اقتصادی تن رسانەها را نیز زخمی کرده است، اما رسالت حرفەای باید جزو اولویتها باشد وگرنه تسخیر همان اندک بضاعت باقیمانده از رسانه توسط ارگانهای عریض و طویل، معنا و عاقبتی جز سوءاستفاده از اعتماد مخاطب ندارد. اهمیت وجود، تکثیر و تکثّر رسانەهای حرفەای، حضور فعالان مدنی و تقویت تشکلهای قانونی در اینگونه مواقع است تا مطالبات اجتماعی را نهادینه و از تحقیر حقوق شهروندی به امور پیش پا افتاده و سخیف جلوگیری کنند.
اگر بر فرض مثال، در این شهر شاهد طراحی و اجرای قابلیتهای مدرن شهرنشینی مانند شبکه انتقال برق دفنی (کانال زمینی بجای تیرهای برق) ، شبکه آب گرم شهری، حمل و نقل عمومی دوستدار محیط زیست، ترویج و توسعه مدیریت فردی پسماند (شامل کاهش تولید و جداسازی زباله) و بسیاری تحولات دیگر بودیم شاید تعریف و تمجید چندان خالی از لطف نمیبود، اما این کار برای برخی امور پیش پا افتاده تنها به معنی کاهش سطح مطالبات و تحقیر خواست و حقوق شهروند و وظایف رسانه است.
از طرفی، اگرچه قدرشناسی در زمره خصایل نیکوست و چه بسا ترغیب کننده مسئولان به انجام کارهای بزرگتر نیز هست، اما سخن گفتن از نواقص و کمبودها و مقایسه این شهر با شهرهای دور و نزدیک نیز به معنی زیاده خواهی نیست! برعکس، چنین مقایسههایی نشان از نبود حداقلها در یک شهر با سابقه تاریخی و مدنیت است و برجستهسازی این کمبودها از رسالتهای یک رسانه است.
آنسوتر اگر تشکلها و مجامع مدنی به سایهنشینی عادت و عافیتطلبی در پیش بگیرند مطالبات عمومی و دغدغەها بر زمین میماند، کما اینکه در حال حاضر چنین شرایطی را شاهدیم و در سایه سکوت، انفعال و تحدید تشکلهای مدنی بسیاری از دغدغهها نه تنها بر زمین ماندهاند، بلکه به فراموشی نیز سپرده شدهاند. بنابر این ضرورت دارد دو بال “رسانه منتقد” و “تشکلهای مدنی” از سوی شهروندان دغدغهمند تقویت و به موازات آن، مسئولان نیز روحیه انتقادپذیری و پاسخگویی به مطالبات را در کنار اقدامات اساسی، در خود تقویت کنند.