تئاتر کوردی سقز؛ جشنواره‌ای هزینه‌زا با انتصاب‌های پُرماجرا
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی کردستان طی حکمی “فریدون حامدی” را مجددا بعنوان دبیر هجدهمین دوره از جشنواره تئاتر کوردی سقز منصوب کرد. انتصابی که مطابق روند معمول در بیشتر دوره‌ها دارای حواشی‌ای بود، موضوعی که گاهاً اصل تئاتر را به حاشیه رانده است.
در طول تقریبا دو دهه از عُمر تئاتر کوردی سقز و هفده دوره برگزاری آن، کمتر دوره‌ای را می‌توان نام بُرد که انتخاب دبیر و عوامل اجرایی آن بدون حاشیه بوده باشد و به نظر می‌رسد این دوره حواشی‌اش بیشتر از دوره‌های قبل باشد و اینگونه تئاتر را که می‌رفت عاملی برای تمرین همدلی در جهت شناساندن سقز در مجامع ملی و بین‌المللی باشد به عامل اختلاف و چنددستگی حداقل در میان هنرمندان تبدیل شد. پیرامون این موضوع #واکاوی چند نکته را قابل توجه و حایز اهمیت می‌داند؛
۱. شاید یکی از اهداف اولیه جشنواره تئاتر کوردی تبدیل آن به یک برند برای سقز بود، هنری که به دلیل اجرای زنده، مخاطب پسند بودن و احتمال سانسور کمتر، با استقبال مردم مواجه شد. درنتیجه بیشتر امکانات و حتی استعدادها به این سمت رفت، غافل از اینکه با این اقدام بسیاری از هنرهای دیگر ازجمله موسیقی، نقاشی، فیلم، عکاسی و… بیش از پیش به حاشیه رفتند و چه بسا بعضاً موجب دلخوری و سرخوردگی اهالی این دسته از هنرها نیز شد.
۲. در دوره پیش‌رو که مقدمات آن با انتصاب دبیر شروع شده حواشی انتصاب دبیر جشنواره اگرچه در خفا و دور از رسانه‌ای شدن صورت گرفت اما پُررنگ‌تر بوده است. سال گذشته همزمان با پایان جشنواره هفدهم زمزمه انتصاب یکی از مسئولان شهر سقز سبب اختلاف مجدد شد. اما از آنجا که ارگانی که دبیر جشنواره از آن منصوب شده بود بخشی از هزینه‌ها را متقبل میشد این انتصاب مسکوت ماند و اعتراض چندانی هم با آن نشد. در ادامه و احتمالاً به دلیل اختلاف میان مسئولان برگزاری، این انتصاب لغو و به خود اهالی تئاتر سپرده می‌شود. آنها نیز در اقدامی که با تأیید اداره ارشاد همراه بود یکی از اهالی قدیمی تئاتر را انتخاب کردند و برنامه‌ریزی‌ها برای این کار شروع شد.
اما اهالی تئاتر بایستی متوجه این نکته می‌شدند که همانگونه که فرد قبلی به دلایل نامعلوم و خارج از روند برگزاری تئاتر کنار گذاشته شد، ممکن است این موضوع نیز دامن خودشان را بگیرد، یعنی بازهم موضوعاتی خارج از روند معمول پیش بیاید که اتفاقا این اتفاق نیز افتاد و به دلیل کارشکنی‌های معدودی از اهالی تئاتر، منتخب تئاتری‌ها نیز از گردونه دبیری خارج شد و نهایتا قرعه به نام فریدون حامدی افتاد که اگرچه خود از اهالی تئاتر است اما عملکرد او در دوره قبل با انتقاداتی همراه بود و منتقدان می‌گویند که آزموده را آزمودن خطاست.
۳. در تمامی ادوار جشنواره بر فرهنگی بودن این رویداد تأکید شده است، امری که خارج از حوزه کاری مسئولان است و آنها بیشتر نقش حمایتی و تسهیل‌گری را بر عهده دارند، اما باز هم باید تأکید کرد که اختلافات میان هنرمندان تئاتر موجب ورود مسئولان سیاسی و احتمالا خروج جشنواره از ریل فرهنگی شده است.
۴. معمولا در برگزاری جشنواره از استانداری و فرمانداری گرفته تا اداره‌کل و اداره شهرستانی ارشاد و شهرداری و سایر ادارات خود را صاحب جشنواره می‌دانند، اما زمانیکه بحث تأمین هزینه‌های آن می‌شود مشکل نام‌آشنای “تامین اعتبار” یقه برگزارکنندگان را می‌گیرد، بطوریکه بعضاً فعالان اقتصادی و واحدهای تولیدی در چارچوب مسئولیت اجتماعی بخشی از هزینه‌ها را تأمین می‌کنند، این در حالی است که تمامی این ارگان‌ها، دبیران، رؤسا و تئاتری‌های داخل و خارج استان در طول دو دهه نتوانسته‌اند این جشنواره را در تقویم جشنواره‌های کشوری (واقعی و بدون حرف و حدیث و اما و اگر) ثبت تا حداقل دغدغه تأمین هزینه‌ها کم شود.
۵. و نهایتاً اجرای جشنواره درست یا نادرست منوط و وابسته به همکاری ارگان‌های دولتی است، این ادارات و ارگان‌ها اخلاقاً نباید دنبال امتیاز ویژه‌ای برای افراد و جریان‌های نزدیک به خود باشند.
