فرودگاه سقز؛ از تاریخچه ۲۸ ساله تا فعالیت یک ساله+ ویدیو

یک سال از اینکه استان کردستان به جمع “استانهای دارای دو فرودگاه” پیوسته است میگذرد و از امروز دوازدهم آبان ۱۴۰۳ فرودگاه سقز وارد دومین سال فعالیت خود میشود. برای رسیدن به این نقطه سقز و شهرهای اطراف بیش از دو دهه صبر کردند و حالا هم اگرچه نواقص آن تا حدودی پابرجاست اما در نبود زیرساخت و راههای ارتباطی مناسب، فرودگاه فرصتی است برای رفع محرومیت و امیدی است برای آیندهای روشنتر.
این فرودگاه در یک سال گذشته با یک پرواز در هفته و آنهم در بدترین روز کاری (پنجشنبه) با ۸۶ پرواز رفت و برگشت و جابجایی بیش از ۲ هزار و ۲۰۰ مسافر توانسته است کارنامهای مناسب از خود به جا بگذارد.
اما برای اینکه بدانیم برای رسیدن به این نقطه چه خون دلها که نخوردیم، خوب است یادی کنیم از تمام کسانیکه از روز اول پیگیر احداث این فرودگاه بودند، مسئولان شهرستانی و استانی که در مقطع زمانی یعنی در اوایل دهه ۸۰ با طرح اولیه مناسب و مجاب کردن مسئولان عالیرتبه به احداث فرودگاه سنگ بنای آن را گذاشتند، کسانیکه در دولت دوازدهم بر پیشرفت و اقدامات حداکثری در آن اصرار کردند و پیشرفت آن را به نقطه روشن و امیدوار کنندهای رساندند و پرواز فلایت چک را با موفقیت به زمین نشاندند و در نهایت در دولت سیزدهم که پرواز رسمی در آن انجام شد و حالا توپ در زمین دولت چهاردهم و نماینده مجلس است که با پشتوانه تقاضاهای مردمی نواقص را برطرف کنند.
تاریخچه فرودگاه
اما برای اینکه بدانیم تفکر ساخت فرودگاه از کجا آغاز شد و به این نقطه رسید و باید به کجا برسد، خوب است تاریخچه آن را مرور کنیم. مطالعات احداث فرودگاه سقز در سال ۱۳۷۵ آغاز شد، اما عملیات اجرایی آن در دولت هشتم و با تأكيد بر توجه دولت به رفع محروميت در استان كردستان و توسعه در همه جهات آغاز شد. از همین رو حسین فیروزی فرمانداروقت سنگ بنای احداث فرودگاه را با توجیه دور بودن اين شهرستان از پايتخت (۷۰۰ كيلومتر) و مسافت ۲۰۰ كيلومتری از مركز استان، عدم وجود راه آهن، كوهستانی و حادثهخيز بودن جادههای منطقه و وجود جادههای درجه چندم و ترافيك زياد جادهای، نزدیکی به مرز، وجود پتانسیلهای معدنی فراوان، جذب توریسم و .. بنا نهاد و در آن زمان بخشی از زمین تملک شد و برخی از کارهای اجرایی نیز آغاز شد. پشتوانه این پیگیریها استاندار وقت و همراهان آنها در هیئت دولت بودند.
عملیات اجرایی این پروژه به مدت چند سال به کندی پیش رفت و بعدها تلاش مسئولان و همراهی نماینده وقت مجلس محسن بیگلری ادامه داشت تا اینکه در دولت دوازدهم و با پیگیریهای ویژه استاندار وقت بهمن مرادنیا و تیم مدیریتی استان و شهرستان این پروژه به صورت جدیتر پیگیری شد و در ۳۰ تیرماه ۱۴۰۰ فاز نخست آن به بهرهبرداری رسید.
این بهرهبرداری که با واکنشهای متعدد و نمایشی خواندن آن توسط نماینده وقت و بعدها در دولت سیزدهم روبرو شد اقدامی اساسی در فرودگاه بود. آنزمان و بعدترها دولت مدعی آماده به کار شدن فرودگاه نبود، بلکه از آن مراسم بعنوان افتتاح فاز اول نام برد و اقداماتی ازجمله سطوح پروازی، باند پرواز به طول ۲ هزار و ۹۳۰ متر، تاکسیوی به طول ۴۵۰ متر، اپرون به مساحت ۲ هزار و ۵۰۰ مترمربع و مسیر دسترسی به فرودگاه به طول ۴۵۰ متر انجام شد. همچنین ساختمان ترمینال فرودگاه به مساحت ۲ هزار و ۲۹۸ مترمربع شامل سالن انتظار و ترانزیت و ساختمان جانبی به مساحت ۳۳۰ مترمربع، بهرهبرداری از جاده واریانت سقز – مریوان به طول سه کیلومتر ( جاده جایگزین) و تامین خدمات عمومی فرودگاه از جمله، شبکه آب و فاضلاب، گازرسانی، نیرورسانی و فیرنوری و در نهایت پرواز موفقیتآمیز فلایتچک در این مرحله اتفاق افتاد.
در نهایت دولت سیزدهم در سفر اول مرحوم ابراهیم رئیسی با در نظر گرفتن اعتبارات لازم از بهرهبرداری کامل آن در آینده نزدیک خبر داد و در سفر بعدی و در ۱۲ آبان ۱۴۰۲ این مهم با تجهیز برج مراقبت، محصور کردن فرودگاه، جداسازی باند پرواز و محوطه، تجهیز سالن ترمینال، بخشی از محوطهسازی، تکمیل ساختمان پلیس، تکمیل نگهبانی و… به شروع رسمی پرواز منجر شد.
فرودگاه هنوز جای کار دارد
با اینحال فراز و فرود در فرودگاه زیاد بود و دولتهای مختلف با درصد کم و زیاد دغدغه آغاز به کار آن را داشتند و اکنون نوبت دولت چهاردهم و نماینده مجلس است که هر کدام در موقعیت و جایگاه خود در صدد رفع این نواقص برآیند. چرا که نواص موجود در حوزه امکانات و نیز در تعداد و روز پرواز چندان نتوانسته است نظر مردم منطقه را به خود جلب نماید.
هماکنون یک پرواز در هفته و آنهم در روز پنجشنبه چندان دردی از مردم دوا نمیکند، متقاضیان با توجه به نیازهایشان خواستار این هستند که هرچه سریعتر پرواز دوم و سوم و یا مقاصد پروازی به آن اضافه شود و روز پرواز هم تغییر پیدا کند. همچنین استخدام نیروی بومی، تعیین مدیر فرودگاه، تکمیل سایر سطوح پروازی، جابجایی دکلهای فشار قوی جهت تعریض و افزایش طول باند، تجهیز کامل برج مراقبت از دیگر مطالبات است. در خارج از فرودگاه نیز آنچنان که لازم است تبلیغات محیطی برای آن انجام نشده است. یک سال پس از آغاز به کار، هنوز هم یک تابلو در ورودیهای شهر جهت معرفی فرودگاه به مسافرانی که از سقز عبور میکنند نصب نشده است. اقدامی که میتواند در شناسایی آن مؤثر واقع شود.
هزینه ۵۰ میلیارد ریالی برای ارتقا و حفظ زیرساختهای فرودگاه در یک سال گذشته
مدیر روابط عمومی فرودگاهای استان کردستان هم در گفتگوی مکتوبی که با واکاوی داشت در مورد اینکه در طول یکسال گذشته چه اقداماتی برای فرودگاه انجام شده است، تعیین مدیر و پرسنل اداری به کجا رسید، خدمات هندلینگ پرواز که کماکان توسط تیمی از ارومیه و سنندج انجام میشود و بحث افزایش پروازها گفت: عمده فعالیت های انجام شده در فرودگاه سقز از زمان افتتاح تاکنون در حوزه ارتقا و حفظ زیرساختهای موجود فرودگاه بالغ بر ۵۰ میلیارد ریال بوده است.
یاریان در مورد انتصاب مدیر فرودگاه نیز گفت: انتصاب مدیران تخصصی در شرکت فرودگاهها و ناوبری هوایی ایران در میان افراد متخصص (با گرایش هوانوردی یا فرودگاهی) و دارای صلاحیتهای خاص انجام میشود که این مدیریت با رویکرد استفاده از پتانسیل های بومی استان در صدد تحقق این امر است.
یکی دیگر از موضوعاتی که برای مردم حایز اهمیت است انجام خدمات هندلینگ پرواز است. در حال حاضر این مهم توسط فرودگاه ارومیه و با حضور نماینده ایرانایر انجام میشود. یاریان در این مورد افزود: ارائه خدمات هندلینگ توسط بخش خصوصی یا شرکتهای هواپیمایی انجام میشود و فرودگاه صرفا اجاره دهنده اماکن کاری و ناظر بر فعالیت این شرکتها میباشد. در این حوزه تاکنون بخش خصوصی جهت احداث شرکت هندلینگ اعلام آمادگی نکرده است و شرکت ایران ایر با تقبل هزینههای بالا امور هندلینگ را انجام میدهد.
اضافه شدن پرواز هم یکی از مسائل اساسی است که مدیر روابط عمومی در پاسخ به این سؤال گفت: مطابق با اساسنامه شرکت فرودگاهها، نگهداری از زیرساختها و آماده بودن فرودگاه جهت ارائه سرویس، وظیفه اصلی این شرکت است، اما برقراری پرواز در حیطه وظایف این شرکت نیست و سازمان هواپیمایی کشوری متولی تنظیم تعداد پروازها در فرودگاهها است و در صورت تمایل بخش خصوصی جهت برقراری پرواز یا چارتر پرواز مجوز مربوطه را به شرکتهای هواپیمایی اعطا مینماید.همچنین طبق برنامهریزی صورت گرفته از طرف شرکت فرودگاهها و در چارچوب اهداف تعیین شده احداث جبهه زمینی فرودگاه سقز در دست اقدام است.
نماینده مجلس پیگیر رفع نواقص
در این زمینه نماینده سقز و بانه در مصاحبهای در محل فرودگاه سقز از تلاش و پیگیری برای رفع نواقص، افزایش پرواز و تکمیل کادر اداری و مدیریتی خبر داد. محسن بیگلری به واکاوی گفت: در آخرین دیداری که با معاون وزیر داشته است موافقت با افزایش پرواز از یک به دو پرواز و نیز تغییر روز پرواز را اخذ کرده است و ساز و کار این امر در حال تدوین است و اگر پروازها افزایش پیدا کند استخدام و بکارگیری نیروی انسانی هم محقق میشود. نماینده سقز و بانه با تأیید نواقص فرودگاه افزود: حالا که فرودگاه به این مرحله رسیده است مطمئنا پیگریها برای رفع نواقص هم انجام میشود.
سخن پایانی
شهرستان سقز بعنوان دومین شهر استان کردستان طی سالیان متمادی شاهد عقبماندگیهای تاریخی بوده است. شاید فرودگاه را بتوان عامل اصلی در برابر این عقب ماندگیها و تنها امید برای توسعه دانست. توجیه احداث این فرودگاه جمعیت بیش از یک میلیون و ۵۰۰ هزار نفری سقز و شهرهای اطراف و همچنین منطقه آزاد تجاری بانه و مریوان است و تقاضای مسافران از شهرهای مختلف نشان داده است که این هدف به خوبی شناسایی شده است و جا دارد مسئولان و نمایندگان تمام شهرهایی که میتوانند از آن استفاده کنند در جهت رفع نواقص و رساندن آن به نقطه مطلوب تلاش نمایند.