ایجاد منطقه آزاد بانه_مریوان خدمت یا خیانت؟

علی رغم مانور تبلیغاتی گسترده نمایندگان استان در مجلس در چند سال اخیر و رسانه های حامی آنان که ایجاد منطقه آزاد بانه مریوان را دستاوردی بزرگ اعلام می کنند و در کنار آنان مدیران استانی که دستشان در ارائه ی عملکردی مثبت به مردم خالی است، امروز شاهد مصوبه ای بودیم که تا زمانی که تصویب نشد و خبر جزئیات آن به بیرون درز نکرد هیچکس متوجه عمق فاجعه نشد، امری که با توجه به حجم گسترده تبلیغات از جوانب مختلف، واژه ای جز خیانت نمی تواند بیانگر آن باشد.

از آنجا که مناطق آزاد در کل کشور روال معمولی خود را دارد، اما مصوبه امروز مجلس شامل ۵ تبصره است و این تبصره ها تنها شامل ۸ منطقه آزاد تجاری می شود که امروز در مجلس تصویب شد و تبصره ها به گونه ای هستند که به طور کلی فلسفه مناطق آزاد را زیر سوال می برد، از جمله اینکه؛

در تبصره سوم این مصوبه عنوان شده است که واردات کالا از خارج کشور به مناطق آزاد ایجاد شده به منظور عرضه به مسافرین ممنوع و اعطای معافیت کالای همراه مسافر از مناطق مذکور به سرزمین اصلی صرفا شامل کالاهای تولید شده در آن مناطق می باشد.

با این حساب عملا اندک کسب و کاری که اکنون در مرز وجود دارد و بازاریان شهرهایی چون بانه و مریوان اجناسی با قیمت کمتر وارد و عرضه می کردند از این به بعد ممنوع خواهد شد و در این مناطق قادر به عرضه کالاهای وارداتی نخواهند بود چراکه باید حتما کالایی که به فروش می رسد تولید داخل باشد.

با این موارد و با توجه به محرومیت منطقه در امور زیربنایی و عدم وجود کارخانجاتی که بتوانند کالای مورد نیاز مراجعین از اقصی نقاط ایران به بانه و مریوان را تأمین کنند، بیم آن می رود که از این به بعد آن اندک گردشگران و مسافرین داخل کشور که زمانی برای خرید به بانه و مریوان سرازیر می شدند نیز قطع شود.

مجوز واردات خودروهای سواری خارجی در محدوده مناطق آزاد ایجاد شده صرفا به اشخاصی اعطاء می شود که دارای مجوز فعالیت اقتصادی در محدوده منطقه باشد و به مردم عادی مجوز خرید خودرو خارجی داده نخواهد شد و تردد خودروهای فوق صرفا در محدوده مصوب پیوست این قانون امکان پذیر است، همچنین برخلاف سایر مناطق آزاد که خریداران خودروی خارجی که می توانستند ۶ ماه در کل کشور تردد داشته باشند در این دست از مناطق برابر با تبصره چهار تنها قادر به تردد در منطقه آزاد ایجاد شده خواهد بود و لاغیر.

در مورد مناطق ویژه اقتصادی سقز، دیواندره و بیجار نیز لازم به ذکر است که علی لاریجانی رییس مجلس در جریان جلسه امروز صراحتا اعلام کرده است؛ از آنجا که عمده مناطق ویژه اقتصادی پیشنهاد نمایندگان بوده و به لایحه دولت الحاق شده است و این سوای پیشنهادات خود دولت در لایحه است پس شورای نگهبان به دلیل آنچه که منطقه ویژه اقتصادی سقز، دیواندره و بیجار صرفا پیشنهاد نمایندگان بوده و طرح مذکور بار مالی زیادی برای دولت دارد با این پیشنهاد مخالفت خواهد کرد چرا که این امر از جانب شورای نگهبان مسبوق به سابقه بوده است.

———–

گفتنی است ماده واحده لایحه مذکور به شرح زیر است:

ماده واحده – در راستای تحقق بند (۱۱) سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی مبنی بر توسعه حوزه عمل مناطق آزاد و ویژه اقتصادی کشور و به منظور انتقال فناوری‌های پیشرفته، گسترش و تسهیل تولید، صادرات کالا و خدمات و تأمین نیازهای ضروری و منابع مالی از خارج، به دولت اجازه داده می شود با رعایت مفاد قانون برنامه ششم توسعه:

۱-  در استان های گلستان (اینچه برون)، ایلام (مهران)، اردبیل (اردبیل)، سیستان و بلوچستان (سیستان)، کردستان (بانه – مریوان)، هرمزگان (جاسک)، بوشهر (بوشهر)، کرمانشاه (قصر شیرین)، منطقه آزاد تجاری صنعتی مطابق نقشه های پیوست ایجاد نماید.

۲- اراضی نیمه شمالی جزیره هرمز به وسعت (۲۱) کیلومتر مربع به هم پیوسته و راه اتصال دریای آن به جزیره قشم را مطابق نقشه پیوست، پس از تأیید ستاد فرماندهی کل قوا به محدوده منطقه آزاد تجاری صنعتی قشم ملحق و محدوده مناطق آزاد ماکو، چابهار و ارس را مطابق نقشه های پیوست اصلاح نماید.

۳-  در استان های فارس (فسا و لار)، یزد (ابرکوه و میبد)، زنجان (زنجان)، کهگیلویه و بویراحمد گچساران)، آذربایجان غربی (سرو- ارومیه)، خراسان رضوی (خواف و قوچان)، لرستان خرم آباد)، قزوین (تاکستان و اصفهان شاهین شهر منطقه ویژه اقتصادی و در استان البرز (ساوجبلاغ) منطقه ویژه اقتصادی دارویی ایجاد کند.

۴- در سایر استان ها بر اساس شرح فهرست پیوست، با رعایت شرایط ذیل منطقه ویژه اقتصادی ایجاد نماید:

الف) وجود سازمان اداره کننده حقوقی غیردولتی مورد تأیید دبیرخانه شورای عالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی

ب) اخذ مجوز شورای برنامه ریزی استان مربوطه مبنی بر تخصیص اراضی و تایید مدارک و الزامات مورد نیاز از قبیل تعهد تأمین زیرساخت‌های اساسی مانند آب، برق و گاز و موافقت قطعی سازمان حفاظت محیط زیست

تبصره ۱- مناطق آزاد تجاری – صنعتی ایجاد شده به موجب بند (۱) این ماده واحده با رعایت تبصره های ذیل و بر اساس قانون چگونگی اداره مناطق آزاد تجاری صنعتی جمهوری اسلامی ایران مصوب ۷/۶/۱۳۷۲ و اصلاحات بعدی آن و مناطق ویژه اقتصادی فوق بر اساس قانون تشکل و اداره مناطق ویژه اقتصادی جمهوری اسلامی ایران مصوب ۵/۹/۱۳۸۴ و اصلاحات بعدی آن اداره می شوند.

تبصره ۲- اعمال امتیازات قانونی مربوط به ورود و خروج کالا در مناطق آزاد تجاری- صنعتی موضوع این قانون به استثنای مواد، کالاها، تجهیزات و ماشین آلات مورد نیاز طرح‌های سرمایه گذاری و توسعه‌ای مناطق، منوط به تأیید محصور شدن محدوده مورد نظر توسط گمرک جمهوری اسلامی ایران و استقرار آن در مبادی ورودی وخروجی منطقه است. سازمان منطقه می تواند بخش‌هایی از محدوده قانونی منطقه را به تدریج محصور و پس از تایید و استقرار گمرک جمهوری اسلامی ایران نسبت به عملیاتی نمودن محدوده اقدام نماید. سازمان منطته موظف است ظرف یک سال و نیم پس از تشکیل، طرح جامع منطقه را با رعایت اسناد و طرح‌های ملی بالادستی تهیه و برای تصویب به شورای عالی مناطق آزاد تجاری- صنعتی و ویژه اقتصادی ارائه نماید. شورای عالی موظف است حداکثر ظرف شش ماه نسبت به تصویب طرح جامع اقدام و مراتب را جهت اجراء ابلاغ نماید.

واگذاری زمین تا زمان تصویب طرح جامع منطقه حداکثر تا پانزده درصد (۱۵) مساحت محدوده به فعالیت‌های اقتصادی بر اساس کاربری های مبتنی بر پهنه بندی های اولیه مورد تأیید کار گروهی که توسط شورای عالی مناطق آزاد تجاری- صنعتی و ویژه اقتصادی تعیین می شود صورت می پذیرد. پس از تصویب طرح جامعه واگذاری ها در چهارچوب طرح مصوب توسط سازمان منطقه انجام می شود.

تبصره ۳- واردات کالا از خارج کشور به مناطق آزاد ایجاد شده به موجب بند (۱) این ماده واحده به منظور عرضه به مسافرین ممنوع و اعطای معافیت کالای همراه مسافر از مناطق مذکور به سرزمین اصلی صرفا شامل کالاهای تولید شده در آن مناطق می باشد.

تبصره ۴ – مجوز واردات خودروهای سواری خارجی در محدوده مناطق آزاد ایجاد شده به موجب بند (۱) این ماده واحده صرفا به اشخاصی اعطاء می شود که دارای مجوز فعالیت اقتصادی در محدوده منطقه باشد. تردد خودروهای فوق صرفا در محدوده مصوب پیوست این قانون امکان پذیر است.

تبصره ۵- دبیرخانه شورای عالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی مکلف است هرشش ماه یکبار گزارش عملکرد مناطق آزاد تجاری- صنعتی و ویژه اقتصادی را تهیه و به کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی ارائه نماید.

مناطق ویژه اقتصادی:

الف) فهرست مناطق ویژه اقتصادی لایحه دولت که در کمیسیون اقتصادی به تصویب رسیده است در استان‌های فارس( فسا و لار)، یزد (ابرکوه، میبد)، زنجان (زنجان)، کهگیلویه و بویراحمد (گچساران)، آذربایجان غربی (سرو ، ارومیه)، خراسان رضوی (خواف و قوچان)، لرستان (خرم آباد)، قزوین (تاکستان) و اصفهان (شاهین شهر) منطقه ویژه اقتصادی و در استان البرز (ساوجبلاغ)، منطقه ویژه اقتصاد دارویی.

ب) فهرست تقاضای پیشنهادی نمایندگان جهت ایجاد منطقه ویژه اقتصادی جدید بر اساس شروط مصوب کمیسیون اقتصادی:

آذربایجان شرقی (مرند، شبستان، ملکان، ورزقان، میانه، بناب)، آذربایجان غربی (خوی، چایپاره، بوکان، مهاباد، پیرانشهر، سردشت، تکاب، نقده، ارومیه، اشنویه، میاندوآب، چالدران)، اردبیل (نیر، مشکین‌شهر، انگوت، کوثر)، اصفهان (نائین، گلپایگان، میمه، برخوار، زرین‌شهر، شهید مدرس کرون، مبارکه، هرند و ورزنه، فلاورجان)، البرز (طالقان)، تهران (طلا و جواهر تهران، چرم شهر ورامین)، خراسان جنوبی (نهبندان، انرژی‌های نو سربیشه، فردوس)، خراسان رضوی (گناباد، تربت حیدریه)، خراسان شمالی (شیروان، جاجرم، اسفراین)، خوزستان (چغازنبیل، مسجد سلیمان، امیدیه)، زنجان (ابهر)، سمنان (شاهرود، میامی)، سیستان و بلوچستان (پیرانشهر، سراوان)، فارس (مرودشت، گردشگری پارسه، آباده، معدنی بوانات و خرمبید، خرامه، اقلید، سپیدان، داراب)، قزوین (قزوین)، قم(شهر فرودگاهی سلفچگان)، کردستان (بیجار، دیواندره، سقز)، کرمان (ریلی زرند، شهر بابک، گل گهر سیرجان، شهداد، کرمان، انار)، کرمانشاه (اورامانات)، گیلان (چمخاله، فومن و شفت، طالش)، لرستان (کوهدشت، الیگودرز)، مازندران(نور، محمودآباد، آمل)، مرکزی (سنگ محلات، گل و گیاه محلات، عایق‌های رطوبتی دلیجان، خیرآباد اراک)، همدان (لاله جین، اسدآباد)، یزد (بافق و مهریز).

منابع:

اقتصاد آنلاین

سازمان برنامه و بودجه