این آب خوردن ندارد

طعم و بوی نامطبوع آب خیلی از شهروندان را راهی چشمه‌های آب در داخل شهر کرده است، اینکه آب تمامی این چشمه‌ها سالم باشد یا خیر و چه پیامدهایی برای سیستم گوارشی بدن خواهد داشت موضوع دیگری است و چرا وضعیت آب شُرب سقز به این مرحله رسیده است موضوع اصلی است؟

قبلا عنوان شد که مسئولان گرما، کاهش سطح آب پُشت سد چراغ‌ویس، ورود فاضلاب انسانی و فضولات حیوانی و برخی امکانات و مسایل فنی در تصفیه‌خانه (عدم وجود دستگاه حذف جلبک) را از دلایل این امر برشمرده‌اند.

اما آنچه بیش از همه مشکل‌ساز شده است دو موضوع اصلی است، جلوگیری از ورود فاضلاب انسانی و فضولات حیوانی قریب به ۲۰ روستا و نیز عدم تکمیل سد چراغ‌ویس است که واکاوی با حضور در منطقه و گفتگو با “کیوان عبدخدا” رئیس شورای بخش مرکزی، از نزدیک این دو موضوع را بررسی کرده است.

واقعیت این است که ورود فاضلاب انسانی و فضولات حیوانی بیست روستا موضوعی نیست که به راحتی از آن چشم‌پوشی کرد. رئیس شورای بخش می‌گوید این ذهنیت که مردم منطقه و خصوصا دهستان میرەدێ در این موضوع مقصر شناخته شوند منطقی نیست چراکه به درازای تاریخ، مردم این منطقه تولیدکننده بوده‌اند حمایت از تولید و تولید کننده یک وظیفه همگانی است، و مشکل اساسی به عدم مطالعه کافی و وافی در همان ابتدای تصمیم ایجاد سد چراغ‌ویس برمی‌گردد.

به گفته عبدخدا، توپوگرافی منطقه و عدم وجود مکان مناسب برای دپو و سپس حمل آن به دلیل جاده نامناسب این روستاها از مشکلاتی است که مانع ساماندهی فضولات حیوانی شده است. در این بین وعده اختصاص تنها ۳۶۰ میلیون تومان برای ایجاد سه جایگاه زباله در سه روستا تنها بخش کوچکی از مشکل را حل می‌کند.

به گفته این عضو شورای بخش مرکزی، از طرفی، تعدادی از جوانان منطقه (روژیارگروپ) در یک ابتکار، با تبدیل فضولات حیوانی به کود توانسته‌اند تا حدودی ورود فضولات به داخل رودخانه‌ها را کنترل کنند. اما کیست که نداند چنین کاری که هم حفاظت از منابع آبی و محیط زیست است و هم ایجاد اشتغال، نیازمند حمایت جدی از سوی مسئولان است، حمایتی که کمتر دیده شده است و اگر به صورت جدی دنبال شود می‌تواند بسیار راهگشا باشد.

همچنین بهره‌برداری ناقص از سد و عدم اتمام آن به واسطه عدم تعیین تکلیف بخشی از روستای میرەدێ و جانمایی جاده جدید برای روستاهای بالادست مزید بر علت شده و ظرفیت ۸۵ میلیون متر مکعبی آن در خوشبینانه‌ترین حالت به ۵۰ و اندی میلیون متر کاهش یافته است.

هدایت این آب به تصفیه‌خانه شماره دو و سپس توزیع در شبکه نیز خالی از ایراد نیست. برخی مباحث فنی ازجمله نبود دستگاه حذف جلبک در این تصفیه خانه از موضوعاتی است که معاون عمرانی فرماندار سقز به آن اشاره کرد. همچنین عدم شستشوی مخازن و تعمیر فیلترهای شنی تصفیه‌خانه نیز از مباحثی است که گفته می‌شود در وضعیت کنونی آب تأثیرگذار هستند، اما رئیس آبفای سقز این موضوع را رد می‌کند و دلیل اصلی وضعیت فعلی را کاهش سطح آب، ورود فاضلاب به آن و در نتیجه رشد جلبک‌ها می‌داند و نه مسایل فنی.

در هر حال، هرچه باشد آب شِرب این روزهای سقز اصلا خوردن ندارد و خوب است مسئولان به جای آنکه توپ را در زمین یکدیگر بیاندازند چاره کار را هرچه هست سریعتر پیدا و مشکل را برطرف نمایند.