شهرستان سقز و انباشت تناقضات
معاون امور اقتصادی استاندار کردستان از اتمام ابنیه و ساختمانهای مربوط به استحصال کارخانه طلا سقز خبر داده و گفته است: “تا پایان سال جاری عملیات اجرایی معدن طلای سقز به اتمام خواهد رسید و سال آینده نیز تولید شمش در کارخانه طلای این شهرستان انجام میشود”.
این صحبتها و همزمانی آن با وضعیت توسعه شهرستان سقز محل بحث و اشاره به چند نکته است:
۱️⃣فارغ از اینکه مردم منطقه قلقله و روستاهایی مانند مازوجدار و نیز فعالان محیط زیستی ملاحظاتی نسبت به احداث کارخانه طلا در این منطقه داشتند، اما اینکه پس از هفت سال از کلنگزنی معدن طلای سقز در سرمای سخت دی ماه ۱۳۹۶ بلأخره مسئولان چشمانداز نسبتا دقیقی از وضعیت کارخانه آن (اتمام ابنیه در امسال و ساخت شمش در سال آینده) به دست میدهند نکته مثبت ماجراست.
۲️⃣احتمالا با بهرهبرداری از این طرح جایگاه نخست کردستان در تولید طلا تثبیت میشود و آلارم مثبتی به سرمایهگذاران دولتی و خصوصی برای سرمایهگذاری در این استان طلایی است نکته مثبت دیگر ماجراست.
۳️⃣معادن سقز تنها به این معدن طلا خلاصه نمیشود. باز هم به گفته مسئولان شهرستان سقز با ۵۹ میلیون تن رتبه چهارم ذخیره قطعی مواد معدنی را در استان به خود اختصاص داده است و بیشترین معادن گروه ۶(طلا، منگنز و آهن) استان در شهرستان سقز واقع شده است. بنابر این خاک سقز خوراک مناسبی برای کارخانههای ذوب آهن و فولادسازی خوزستان و اصفهان و … است.
۴️⃣در کنار خاک، آب سقز هم صحبت برای گفتن زیاد دارد. تنها سد شهیدکاظمی بودکان که عمده آب آن از کوههای سقز سرچشمه میگیرد تأمین آب شرب چند شهر و سیراب کردن میلیونها هکتار زمین کشاورزی در آذربایجان شرقی و غربی و حتی احیای دریاچه ارومیه را بر عهده دارد.
◀️اینها تنها بخش از دادههای سقز و فقط در حوزه آب و خاک است. اما ببینیم آورده این دادهها چه بوده و یا قرار است چه باشد؟
۱️⃣وضعیت کارخانه ذوب آهن که کلنگزنی آن هفت ماه پس از معدن طلا بود در هالهای از ابهام است. وقتی از مسئولان سؤال میشود که عاقبت این کارخانه چه میشود پاسخ آنها این است که این پروژه مربوط به بخش خصوصی است و ما تنها در فرآیندهای اداری دخالت میکنیم.
۲️⃣فرودگاه سقز پس از دو دهه به بهرهبرداری رسید ولی با یک پرواز در هفته که آنهم در طول چهل هفته اخیر هفت بار لغو شده است علیرغم هزینههای زیاد و مانورهای تبلیغاتی عملا نقش آن در بهبود حمل و نقل دیده نمیشود.
۳️⃣جاده سقز_بوکان و سقز_دیواندره که جزو کریدور میاندوآب به کرمانشاه است عملا به یک قتلگاه تبدیل شده و هیچ روزی دیده نمیشود که رد خون مسافران بر آن جاری نباشد. اما با بی تفاوتی محض از سوی مسئولان روبرو شده است.
۴️⃣طی پنج سال اخیر یک نمونه سرمایهگذاری موفق که منجر به تولید و اشتغال پایدار حداقل ۵۰ نفر از جوانان شهرستان شود دیده نشده و مهاجرت فصلی و دائمی جوانان به شهرهای دور و نزدیک به یک موضوع اساسی در خانوادهها تبدیل شده است.
۵️⃣حوزه مدیرت شهری نیز بماند که شعارهای پُرطمطراق جایی برای کار باقی نگذاشته است و در طول دو دوره اخیر شورا و شهرداری دریغ از رفع یکی از مشکلات درون شهری ازجمله معضل ترافیک.
◀️حال سؤال این است که کِی قرار است این دادههایی که از دل سقز کنده میشود منجر به تولید شود و آورده مناسبی که حداقل آن حفظ جان شهروندان است را به دنبال داشته باشد. مسئولان این تناقض را چگونه حل میکنند وقتی از تولید شمش طلا در این شهر صحبت میکنند ولی همین شهر در خم یک راه درست و درمان برای رفت و آمد مانده است؟
