کمبود اتوبوس بین شهری در ترمینال سقز و سرگردانی مسافران
هنوز هم ساختمان کهنه ترمینال سقز با تعداد زیاد اتوبوس و مینی‌بوس و حجم زیاد مسافر و همهمه شاگرد اتوبوسی‌ها و داد زدن برای مسافر در ذهن بسیاری از ما باقی مانده است، حالا اگرچه ترمینال سقز نونوار شده و ساختمانی تازه، فضای مناسب و تقریبا امکانات درخوری را شاهدیم، اما دیگر از ریز اتوبوس‌ها و حجم مسافران آنچنانی خبری نیست، اما چرا؟
بر اساس اخبار موجود و آنچه در سطح ترمینال مشاهده می‌شود بازار حمل‌ونقل بین شهری با اتوبوس حسابی کساد شده است. در نگاه اول شما می‌بینید که احتمالا برخی مسافران حتی موفق به تهیه بلیط هم نمی‌شوند اما این دیگر به حجم زیاد مسافر مربوط نمی‌شود بلکه موضوع کمبود اتوبوس است.
مانند هر کالای دیگری اتوبوس نیز گران شده است اما شاید حجم این گرانی قابل تصور هم نباشد، یعنی اتوبسی که سال ۹۶ با ۷۰۰ میلیون تومان خریداری میشد اکنون قیمت آن تا ۲۰ میلیارد تومان بالا رفته است. این را رئیس انجمن صنفی شرکت‌های مسافربری سقز و بانه می‌گوید و اینکه گرانی اتوبوس و زینه‌های آن تیشه به ریشه سرمایه‌گذاران در این حرفه زده است.
هژیر جهان افروز گفت: در اوایل و حتی تا اواسط دهه (۱۳۹۰ تا ۱۳۹۵) وضعیت حمل و نقل با اتوبوس بسیار مناسب بود تا جایی که شرکت تعاونی تحت مدیریت او روزانه ۱۲ إلی ۱۳ اتوبوس با حداکثر تعداد مسافر روانه تهران می‌کرد، در کنار آن چهار اتوبوس در مسیر اصفهان به صورت رفت و برگشت فعالیت داشتند، رشت، ارومیه، تبریز و … نیز فعالیت داشتند، اما حالا تعداد اتوبوس‌های مسیر تهران در تعاونی آنها به چهار دستگاه کاهش یافته و همین موضوع برای سایر مسیرها نیز رخ داده تاجایی که جمعا و در تمامی تعاونی‌ها کمتر از ۱۵ اتوبوس فعالیت دارند.
جهان افروز دلیل اصلی این وضعیت را گران شدن قیمت اتوبوس و افزایش هزینه‌های آن اعم از استهلاک، قطعات، عوارض، بیمه، حق کمیسیون و … می‌داند. بعنوان مثال هزینه سرویس اتوبوس بعد از هر رفت و برگشت ۵ تا ۶ میلیون تومان آب می‌خورد، بماند که ممکن است دردسرهایی در مسیر متوجه راننده و اتوبوس شود.
در این باره، مسئول واحد حمل و نقل برون شهری اداره راهداری و حمل و نقل جاده‌ای هم گفت: در حال حاضر تهیه خودرو شخصی نیز برای یک فرد با مشکل مواجه شده است، چه برسد به خرید اتوبوس چند ده میلیاردی و هزینه‌های سرسام‌آور آن، از طرفی نمی‌توان بلیط اتوبوس را بیش از این افزایش داد چون وضعیت اقتصادی بیشتر اقشار جامعه و خصوصا کسانی که از این ناوگان استفاده می‌کنند اصلا قابل تعریف نیست، بنابر این حل این مشکلات مستلزم حل پازلی از مشکلات دیگر است.
بیگلری افزود برای حل حداقلی این موضوع، اقدامات لازم برای واردات سه دستگاه اتوبوس خارجی با قیمتی پایینتر از اتوبوس‌های موجود انجام شده است، در حال حاضر این اتوبوس‌ها در پشت مرز قرار دارند، منتها باید انجمن شرکت‌های مسافری از طریق یک شرکت بازرگانی مابقی امور را پیگیری نماید تا این اتوبوس‌ها به مجموعه ناوگان بین‌شهری اضافه شوند با این شرط که خرید و فروش نشوند و حتما به مسافران با مبدأ و مقصد سقز خدمات ارائه دهند.
با این حال، رئیس انجمن صنفی شرکت‌های مسافربری می‌گوید اصل موضوع نبود نقدینگی و عدم توان سرمایه‌گذاری در این مسیر است و سه تا چهار میلیارد تومان کمتر از قیمت موجود (۲۰ میلیارد تومان) توفیری در مسأله ایجاد نمی‌کند.
با این حال و ادامه روند موجود، باید پرسید تکلیف کسانی که امکان طی مسافت‌های طولانی با ماشین شخصی را ندارند یا بیمار هستند و حتی دانشجو در شهرهای دور و نزدیک هستند چیست و چه کسی و یا چه ارگانی پاسخگوی این وضعیت خواهند بود؟
